qudrat

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qud-rat

Etimologiyasi

a. ujjl9 — kuch, quvvat; qo-biliyat, layoqat

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Yuqori darajadagi kuch-quvvat; shunday kuch-quvvatli imkoniyat; qodirlik. ◆ Inson qudrati hamma narsadan ustun chiqdi, choʻlda sunʼiy dengiz barpo etdi. "Oʻzbekiston qoʻriqlari" . Shamolning qudra-ti hazshyukam emas. U sahroni ostin-ustun qilib, qumtepalarni uchirib olib yuradi. "Fan va turmush". ◆ Suyarqul Mamayusufning oldida qiltiriq koʻrinsa ham, oʻnta Mamayni pa-choqlagudek qudrat sezardi hozir oʻzida. A. Koʻchimov, „Halqa“ .

2 Umuman, biror narsani amalga oshi-rish imkoniyati; kuch-quvvat, qurb. ◆ Qani edi, qudrati yetsa-yu, shu toshqin daryodan hovuchlab suv eltsa, tashna giyohlar ildiziga nam, choʻllarga hayot bersa. S. Karomatov, „Soʻnggi barxan“ . ◆ Bitta chopon tiktirishga qudratim yetmaydi.. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

3 Qodirlik, kuch manbai. ◆ Olamga arzi-gulik qudrat shu chanoqdadir.. Gazetadan . ◆ Qandaydir bir qudrat uni silkib, oʻziga keltirdi.. Mirmuhsin, „Umid“ .

4 Allohga xos kuch-imkoniyat; ilohiy qodirlik. ◆ Falonchining kelini toʻrt oyoqli tugʻibdi.. yo qudratingdan oʻrgilay! Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Har holda, figʻon-nola yaxshi emas, har banda qudrat qalami bilan yozilganini koʻradi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

5 Qudrat (erkaklar ismi).

Antonimlari

ҚУДРАТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qudrat
1 могущество; сила, мощь; ◆ xalq qudrati сила народная; ◆ sanoatimiz qudrati сила (мощь) нашей промышленности;
2 сила, возможности; ◆ qudrati yetmaydi ему не под силу; не по его возможностям; ◆ (ba)holi qudrat или ◆  qudrati yetgancha по мере сил, по мере возможностей;
3 Кудрат (имя собств. мужское).