qulf

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qulf

Etimologiyasi

\a. Jii — osma qulf; zulfin, tamba

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Eshik, sandiq, javon va sh. k. ni kalit bilan berkitish va ochish uchun ishlan-gan maxsus buyum yoki moslama. ◆ Naycha qulf. Osma qulf. Ich qulf. Darvoza qulfi. Eshikka qulf solmoq. Kulfni ochmoq. yash Kutubxona eshigidagi qulfni koʻrib, hayron boʻldi. "Yoshlik" . ◆ Sanobarxon darvozani ustidan kichkina bosma qulf bilan sharq etib ber-kitdi-da, Adolatga ergashdi. S. Zunnunova, „Gulxan“ .

2 Turli narsalarning, buyumlarning berkitiladigan qismi. ◆ Soat zanjirining qulfi. m ◆ Hammaga maʼlum ikki qulf, ikki belbogʻli sariq portfelini koʻtarib, mak-tabga joʻnadi. Mirmuhsin, „Umid“ .

3 kesim vazifasida. Qulflab qoʻyilgan, berk. ◆ Darvoza qulf. Magazin qulf. Bordik — ◆ eshik qulf edi. yat Ishxonangga bordim, allaqayoqqa ketgan, deyishdi. Uylaringda hech kim yoʻq, qulf. S. Zunnunova, „Olov“ .

Ogʻziga qulf solmoq (yoki urmoq) 1) ga-pirtirmay qoʻymoq, ogʻziga urmoq. ◆ Uning javobi barchaning ogʻziga qulf soldi. Shuxrat, „Shinelli yillar; 2) hech narsa deya ol-maydigan qilib qoʻymoq“ . ◆ Aldamchi, riyokor, gʻalamis soʻzin Fosh etib, ogʻziga qulf urgan sensan. Shuhrat . Qulf solmoq (yoki urmoq, osmoq) Qulf qoʻyib berkitmoq; qulfla-moq. ◆ Darvozaga qulf solib qoʻyibdi. n ◆ Ota eshikka qulf urib, bolani opichlaganicha, idora tarafga keta boshladi. S. Ahmad, „Ufq“ . Qulfi dil Ichki sir, yurakdagi, aytil-magan, ayon boʻlmagan maqsad, orzu-istak va sh. k. Uning [qizining] ◆ qulfi dilini bil-maslik — bu chindan ham kulgili bir narsa edi. O. Yoqubov, Ikki muhabbat. Qulfi dili ochildi 1) sirini, yurakdagi borini ayta boshladi, yorilib gapirdi. Qizning ham qul-fi dili ochilib ketdi. Boshidan oʻtgan-larining hammasini soʻzlab bergisi kelib qoldi. X. Toʻxtaboyev, Yillar va yoʻllar; 2) kayfi chogʻ boʻldi, xursand boʻldi, bahridi-li ochildi. ◆ Keng paxtazorni qoplagan yashil koʻrpaning sermavj toʻlqini dalalarga chu-nonam fayz kiritdiki, koʻrgan kishining koʻ-zi quvonib, qulfi dili ochiladi. H. Nazir, „Indamas“ .

Antonimlari

ҚУЛФ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qulf
1 замок; // замковый, замочный; ◆ osma qulf висячий замок; ◆ bilaguzuk qulfi замок (замочек) браслета; ◆ qulf solmoq запирать (закрывать) на замок; ◆ qulf teshigi замочная скважина;
2 запертый; // заперто; ◆ uy qulf комната заперта;◆ eshik qulf дверь на замке, дверь заперта; * ◆ qulfi dil то что, на душе, душевная тайна; ◆ qulfi-dili ochildi 1) раскрылись его душевные тайны, сокровенные мысли; 2) ему стало легко; весело; у него поднялось настроение.