quloqchoʻzma

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qu-loq-choʻz-ma

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 etn. Bola tugʻilgan-dan keyin bir hafta oʻtgach beriladigan ziyofat va bu ziyofat vaqtida koʻzi yorigan xotin tishlab turgan ikkita nonni olib qochish (nonni birinchi boʻlib uzib olgan bola qochadi, boshqalari uni quvlaydi, qoch-gan bola ushlansa, "quloqchoʻzma", deb uning qulogʻini choʻzadilar).

2 etn. Bekinmachoqqa oʻxshash bolalar oʻyini (bu oʻyinda bir bola marra poylay-di, qolganlari unga tutqizmasdan marraga yetib kelishga harakat qiladi, poyloqchi qaysi bolani quvib yetib, ushlab olsa, mar-ragacha uning qulogʻidan choʻzib keladi). ◆ Bolalar toʻda-toʻda boʻlib, oshiq.. quloqchoʻzma oʻynashadi. T. Murod, „Ot kishnagan oqshom“ .

3 Urishib, bir-biri bilan soʻzlashmay yurgan bolalarni quloqlaridan choʻzib, bir-birining nomini ayttirib yarashtirish.

Quloqchoʻzma qilmoq Qulogʻidan choʻzmoq, tanbeh bermoq, jazolamoq yoki yarashtirmoq. ◆ [Alimov:] Oʻrinbosar boʻlgandan keyin baʼzan qoʻni-qoʻshni, eru xotin oʻrtasida boʻladigan janjallarga aralashib, quloqchoʻzma qshsha-sak ham, har qalay, ikki tarafning oʻrta-siga tushgan sovuqchilikni koʻtarib, ularni yarashtirib qoʻyamiz. "Mushtum" .

4 Yomon ish qilgan bolaning qulogʻini choʻzib tanbeh berish. ◆ Qaynona qoʻlidan yogʻliq choʻzma yegandan, Ona qoʻlidan quloqchoʻzma yegan yaxshi. Maqol .

Antonimlari

ҚУЛОҚЧЎЗМА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

quloqchoʻzma
(букв. дёрганье за уши)
1 этн. угощение, устраиваемое через неделю после родов, во время которого роженица закусывает зубами одновременно две лепёшки, а присутствующие (чаще всего мальчики) стараются выхватить их у неё изо рта; вырвавший убегает, другие гонятся за ним; поймав, хватают его за уши, крича "quloqchoʻzma";
2 детская игра в прятки, в которой прячущиеся должны добежать до места водящего не дав себя поймать; в случае поимки его дёргают за уши, приговаривая "quloqchoʻzma";
3 примирение поссорившихся детей (дёргая за уши каждого из поссорившихся и заставляя их называть друг друга по имени в знак примирения).