qusuq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qu-suq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QUSUQ 'qayt qilib tashlangan ovqat'. Bu gal H U s u h boyagi hatih aralash koʻkimtil va sargʻim-til narsalar edi (Abdulla Qodiriy). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot ' qayt qil-' maʼnosini anglatuvchi qus- feʼlidan (ДС, 470) -(u)gʻ qoʻshimchasi bilan yasalgan (ДС, 471); keyinchalik eski oʻzbek tilida bu soʻz oxiridagi gʻ undoshi q undoshiga almashgan: qus- + ugʻ = qusugʻ > qusuq. Bu soʻzning Mah-mud Koshgʻariy lugʻatida qusïgʻ shaklida berilishi (Devon, I, 357) gʻayritabiiy: qus— feʼli tarkibidagi u unlisiga monand holda —q qoʻshimchasi oldidan u unlisi orttirilishi lozim edi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Qayt qilib tashlangan narsa (ovqat, safro va sh.k.). ◆ Bu gal qusuq boyagi qatiq aralash koʻkimtil va sargʻimtil nar-salar edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ..Kusu gʻiga yonboisshgan bir badmast, razil-past. Gʻ. Gʻulom.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚУСУҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.