Kontent qismiga oʻtish

sergak

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

ser-gak

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

SERGAK 'hushyor', 'sezgir'. Kiyikdek s ye r -g a k - u hushyor chavandoz (Habibiy). Bu sifat asli qadimgi turkiy tilda mavjud boʻlib, ' harakatlanmay tek tur—' maʼnosini anglatgan ser— feʼlining (ПДП, 421: 8äg-; DS, 496: zeg- 2) kuchaytirish maʼnosini ifo-dalovchi —gä qoʻshimchasini olgan shaklidan —k qoʻshim-chasi bilan yasalgan: (ser— + gä = sergä-) + k = sergäk.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

1 Tez, darhol sezadigan; sezgir, ziyrak. ◆ Sergak soqchi. Sergak boʻlmoq. Sergak tortmoq. n Kiyikdek sergagu hush-yor chavandoz Qadam qoʻyganda togʻlar qilgan ovoz. Habibiy. ◆ Malohat ham sergak oʻtirar, ikki qulogʻi munozarada edi. S. Nurov, „Narvon“ .

2 Tez fahmlaydigan; zehni oʻtkir; fa-rosatli. ◆ Sergak oʻquvchi. mt Koʻngil qoʻygan yigiting sergak boʻla qolsa, dilingdagini tushunib, gapingga monand javob qilsa.. R. Fayziy, „Choʻlga bahor keldi“ .

3 Uygʻoq; uxlagan emas. ◆ Mahkam yoniga agʻdarilib yotdi va koʻzini yumdi. Lekin bu-tun vujudi sergak edi. P. Qodirov, „Uch il-diz“ . ◆ -Darhol darvozalar yaqinidagi mahalla-larga xabar qil, uxlamasinlar, sergak boʻlib tursinlar! dedi Temirtosh. "Yoshlik".

Sinonimlari

[tahrirlash]

Antonimlari

[tahrirlash]

СЕРГАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

[tahrirlash]

sergak
осторожный; настороженный, бдительный, чуткий; ◆ sergak boʻlmoq быть настророже, насторожиться; быть бдительным; ◆ sergak boʻlib yotmoq чутко спать; ◆ postda sergak turmoq бдительно стоять на посту.