sezmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]sez-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Sezgi aʼzolari orqali his etmoq; tashqi taʼsirni tuymoq. ◆ Sovuqni sezmoq. Hidni sezmoq. m ◆ Mansurning iliq qoʻllari peshonasini, sochini silayotganini sezib, kafti bilan yuzini toʻsdi-yu, unsiz yigʻlab yubordi. Oʻ.Hoshimov, „Qalbingga qu-loq sol“ . ◆ Gavharning yuragi gupillab urar, shamoldan quloqlari shangʻillar, tizzasining koʻzi muzday yerga tegib turganini sal-pal sezardi. Oʻ.Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
2 Aql-idrok bilan fahmlamoq; kuzatish, tajriba orqali his etmoq. ◆ Keyingi vaqt-larda erining nimadandir qattiq iztirob chekayotganini Roziya sezib yuribdi. S. Siyoyev, „Avaz“ . ◆ Aziza kursdosh qizlarning gʻashi kela-yotganini sezgan sayin oʻzini gʻolib hisoblab, rohapshnar.. edi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
3 Oldindan his etmoq, payqamoq, fahm-lamoq. ◆ Sovliq qandaydir bir yomonlik yuz berishini sezgandek bezovta marar, ikki oyogʻini tinmay silkitayotgan qoʻzi tomon intilardi. S. Ahmad, „Yulduz“ . ◆ Bu voqeadan xabar topgan Sulton Ali mirzo oʻlim xavfi oʻziga ham yaqinlashib kelayotganini sezdi-yu, qanday qilib boʻlsa ham qochib qutulishning payiga tushdi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .
4 Shunday deb hisoblamoq, shunday deb bilmoq; tuyulmoq. ◆ Lekin Yarash polvon oʻzuyida oʻzini musofirdek seza boshladi. S. Siyoyev, „Otliq ayol“ . ◆ Fotima birdan qaltirab, kuchsiz, darmonsiz boʻlib qolgandek sezdi oʻzini. T. Ashurov, „Oq ot“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]СЕЗМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
sezmoq
1 чувствовать, ощущать; осязать; ◆ sovuqni sezmoq чувствовать холод; ◆ masʼuliyatni sezmoq чувствовать ответственность;
2 замечать; обнаруживать; kun kech boʻlib qolganini sezmay qolibmiz мы не заметили, что день уже кончился; yer tagida ilon qimirlasa sezadi (букв. если под землёй пошевелится змея, он почувствует) он на два аршина под землёй видит; oʻzingni yaxshi sezasanmi? ты хорошо себя чувствуешь?