shamol

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

sha-mol

Etimologiyasi

a. shimoliy shamol, sovuq shamol

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Havoning yer sathi boʻylab (gorizontal) harakati. ◆ Yoqimli shamol. Sovuq shamol. Qattiq shamol turdi. Tuyani shamol uchirsa, echkini osmonda koʻr. Maqol . ◆ Shamol boʻlmasa, daraxtning uchi qimirlamaydi. Maqol . m ◆ Ochiq derazadan kirgan mayin shamol qizning.. ikki tola sochini boʻyniga, tomogʻining tagiga tegizib oʻynardi. S. Ahmad, „Bosh ogʻrigʻi“ .

Koʻkragiga shamol tegmoq Tang holatdan qutulib, erkin, yengil sharoitga chiqmoq, erkin nafas oladigan boʻlmoq. ◆ Sharoitlar yaxshilanib, oddiy xalqning ham koʻkragiga shamol tegdi. Shamolga uchmoq (yoki ketmoq) Behuda ketmoq, sarf boʻlmoq ◆ ..ozgina yang-lishsangiz ham, hamma qilganlaringiz shamolga uchadir. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Sultonali.. qilgan harakatlarining shamolga ketganini xotirladi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . Shamolga qarshi tupurmoq Oʻzi-ga zarar, yomon oqibat keltiradigan ishni qilmoq. ◆ Bu bola xonning qamchisidan hayiq-madi.. muttasil shamolga qarshi tupuradi. S. Siyoyev, „Avaz“ . Shamolni ravo koʻrmaydi Nihoyatda ehtiyot qiladi; ardoqlaydi, eʼ-zozlaydi. ◆ Otasi rahmatli, qariganimda koʻr-gan bolam, deb shamolni ravo koʻrmagan bo-lasiga! "Sherk yulduzi" . Qanday (yoki qaysi) shamol uchirdi? Qanday sabab, nimaning sharofati bilan tashrif buyurdingiz, kel-dingiz? ◆ Darvozani Nuriddinning xotini Halovat ochdi: -E, keling, Nabijon aka, qanday shamol uchirdi? O. Husanov, „Doʻstlar“ . ◆ E, qadamlariga hasanot.. qaysi shamol uchirdi?! "Mushtum" .

Sinonimlari

Yelvizak

Antonimlari

ШАМОЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

shamol
ветер; // ветреный; ◆ yoqimli shamol приятный ветер; ◆ qattiq shamol turdi поднялся сильный ветер; ◆ qaysi shamol uchirib keltirdi? каким ветром вас занесло?; ◆ shamol boʻlmasa, daraxtning uchi qimirlamaydi погов. (букв. если ветер не дует, верхушки деревьев не качаются) соотв. нет дыма без огня; ◆ tuyani shamol uchirsa, echkini osmonda koʻr погов. (букв. уж если верблюда уносит ветер, то козу ищи в небе) когда достаётся большим, куда же маленьким деваться; ◆ shamol esayotir дует ветер; ◆ shamoldek tez быстрый как ветер; ◆ shamolga teskari tomon подветренная (заветренная) сторона; ◆ shamol tegirmon ветряная мельница, ветряк; ◆ shamol mashina веялка; ◆ 

• shamol qand обл. мятные конфеты; ◆ koʻkragiga shamol tegdi (букв. на его грудь повеяло ветром) он начал жить хорошо, он увидел свет.