sirgʻa

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

sir-gʻa

Etimologiyasi

SIRGʻA 'quloqqa taqiladigan bezak buyumi¹. Har ohshom firuza kabi Zardan hulogʻiga s i r gʻ a tahadi (Uygʻun). Bu ot qadimgi turkiy tildagi 'zich qilib, pishiqlab tik—' maʼnosini anglatgan sïrï— feʼlining (Devon, III, 278) 'zichlab yopishtir-', 'teshib os—' maʼnosi asosida kuchaytirish maʼnosini ifoda— lovchi -q qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shaklidan —a qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik ikki unli ora— ligʻidagi q undoshi gʻ undoshiga almashgan, ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan (КРС,

682); oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (sïrï- + q = sïrïq-) + a = sïrïqa > sïrïgʻa > sïrgʻa > sirgʻä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Quloqqa taqiladigan bezak buyum; isirgʻa, zirak. ◆ Kumush sirgʻa. sht Hus-niddin toʻxtab turib, marvarid sirgʻalari-ni serkillatib kelayotgan Qandolatxon bilan omoshshshdi. Mirmuhsin, „Feʼlan kuch-sizlik“ . ◆ Davolovchi vrach keldi. Uning ham eg-nida oq xa,sht. qalin lablari boʻyalgan, qu-logʻiga shapaloqdek sirgʻa taqib olgan, xushroʻy juvon. N. Aminov, „Qaltis xato“ .

Antonimlari

СИРҒА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

sirgʻa
серьга; серьги; ◆ tilla sirgʻa золотые серьги (см. также isirga).