sistema

Ispancha (es)

Ot

sistema

Galisiycha (gl)

Ot

sistema  (koʻplik sistemas)

Italyancha (it)

Ot

sistema

Neapoliancha (nap)

Ot

sistema

Portugalcha (pt)

Ot

sistema

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

sis-te-ma

Etimologiyasi

yun. systema — yaxlit; qism-lardan tarkib topgan

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ish-harakat, turli jarayon va sh. k. larda qismlarning oʻzaro joylashishi va bogʻliqligidagi tartibot, tizim.

2 Narsa, hodisa va tushunchalarning tas-nifi. ◆ Linneyning botanik sistemasi.

3 Biror taʼlimotda asos boʻlgan qoida-lar, qarashlar, tamoyillar majmui. ◆ Dekart-ning falsafiy sistemasi.

4 Biror ish metodlari, tartib-usullari majmui. ◆ Davolash sistemasi. Taʼlim-tarbiya sistemasi. n ◆ Taʼlim-tarbiya saviyasini oshirishda kabinet sistemasiga oʻtish oʻzining afzalliklarini koʻrsatayotir. Gazetadan .

5 Qonuniy tartibda joylashgan va oʻza-ro uzviy bogʻlangan qismlardan, element-lardan tarkib topgan butunlik. ◆ Tilning tovush sistemasi. Terminologik sistema. Krn tomirlar sistemasi. n ◆ Maʼlumki, zamin Yer sayyorasi Kuyosh sistemasida koinotning bir kichik boʻlagi sifatida paydo boʻldi va taraqqiy etdi. Gazetadan . ◆ Olimlarning yak-dillik bilan aytishlaricha, markaziy nerv sistemasi gʻoyat nozik nerv hujayralaridan iborat. "Saodat" . Elementlar davriy sis-temasini yaratgan Mendeleyev universitetga kirish uchun bir necha marta uringan, lekin har safar.. ximiyadan "yiqilgan". "Fan va turmush".

6 Vazifalariga koʻra bir xil yoki tash-kiliy jihatdan bir butun boʻlib birlash-gan tashkilotlar yoki muassasalar majmui. ◆ Xalq maorifi sistemasi. Fanlar akademiya-si sistemasi.

7 Bir maqsad, ayni bir ish, vazifani bajarish uchun belgilangan moslama, mashina, mexanizm va shu kabilardan tarkib topgan yaxlit texnik qurilma. ◆ Isitish sistemasi. Energetik sistema. Sugʻorish sistemasi. n ◆ Uning tashabbusi bilan bogʻcha gazlashtiril-di, qishda bugʻ bilan isitish sistemasiga oʻtkazildi. Gazetadan .

8 Biror ishni tashkil etish, uyushtirish yoki amalga oshirish shakli, prinsipi. ◆ Say-lov sistemasi. Mehnatga haq toʻlash sistemasi.

9 Ijtimoiy tuzum, ijtimoiy qurilish shakli.

10 Meʼyoriy, odatiy, muntazam tusga kirgan, shu tarzda amalga oshadigan ish-ha-rakat, jarayon. ◆ Ertalabki gimnastika oʻziga xos sistemaga aylandi.

Antonimlari

СИСТЕМА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

sis-te-ma

Ot

sistema (koʻplik sistemalar)

Ruscha _ru

sistema
система; ◆ koordinatalar sistemasi мат. система координат; ◆ nerv sistemasi нервная система; ◆ tenglamalar sistemasi мат. система уравнений; ◆ oʻlchovlar sistemasi система мер; ◆ Quyosh sistemasi солнечная система; ◆ unlilar sistemasi лингв. система гласных; ◆ sistemaga solmoq систематизировать, приводить в систему; ◆ saylov sistemasi избирательная система; ◆ oʻlchov birliklari sistemasi система единиц измерения.