soʻrraymoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]soʻr-ray-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]SOʻRRAY— 'ozib, choʻp boʻlib qol-'. Yigitning .. ch oʻzinchoh yuzi soʻrrayib h o l d i (Sunnatilla Anorboyev). Qirgʻiz tilida bunday feʼl soroy— tarzida talaffuz qilinib, ' biror sathdan yuqoriga choʻzilib tur—' maʼnosini anglatadi (КРС, 655), oʻzbek tilidagi maʼno ana shunday maʼno asosida yuzaga kelgan. Bu feʼl asli yasama boʻlib, -(a)y qoʻshimchasi bilan yasalgan, lekin manbalarda sor soʻzi oʻz aksini topmagan; oʻzbek tilida maʼnoni kuchaytirish uchun r undoshi qatlangan, a un — lisi ä unlisiga almashgan: sor + ay = soray- > sorray— > sorräy—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]ayn. serraymoq. ◆ Quyidagi koʻlaga hanuz boʻgʻot ostida soʻrrayib turar edi. A. Qodiriy, „Kichik asarlar“ . ◆ Bechora Dan-donov soʻrrayib qoldi. N. Aminov, „Qahqaha“ .
2 Ozib-toʻzib ketmoq, oʻlar holatga yetmoq. ◆ Yigitning.. choʻzinchoq yuzi soʻrrayib qoldi. S. Anorboyev, „Mehr“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]СЎРРАЙМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.