somsa
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]som-sa
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]SOMSA Bu ot fors tilida 'tish' maʼnosini anglatadigan [seni] oti bilan (ПРС,292) 'üpich' maʼnosini anglatadigan [buse] otidan (ПРС,74) tuzilgan [sämbuse] oti boʻlib (ПРС,292), senn oti tarkibidagi e (ye) tovushi a tovushiga, nn tovushlari m tovushiga almashgan; shunday shakli asosida tojik tili lugʻatiga "samboʻsa q. sanbusa " shaklida kiritilgan (ТжРС, 339). Oʻzbek tiliga tojikcha samboʻsa shakli s tovushidan keyingi a tovushini o (â) tovushiga admashtirib, boʻ tovushlarini tashlab somsa shaklida olingan; asli majozga asoslangan bu ot 'tishoʻpar' maʼnosini anglatgan boʻlib, oʻzbek tilida 'xamirni kichik doira shaklida yoyib, goʻshg yoki qovoq, piyoz toʻgʻramlari solib tugib tandirda, gazplitada pishiriladigan taom' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 68).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Yoyilgan xamirga goʻsht, qovoq va sh. k. solib tugib, odatda tandirga yopib, shuningdek, gaz duxovkalarida ham pishiri-ladigan yegulik. ◆ Goʻsht somsa. Qovoq somsa. Is-maloq somsa. Somsa yopmoq. n ◆ Sut-qaymoq-qa yoʻgʻrilgan jimjimador patir kulchalar, hali sovimagan tandir somsalar.. hammasi farosat, did bilan qoʻyilgan. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ Oshxona derazasi yonida turib, somsa yasayotgan uygʻur yigit ham goʻzal qizdan nigohini uzmasdi. Mirmuhsin, „Umid“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]СОМСА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.