sotuvchi
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
so-tuv-chi
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
SOTUVCHI 'sotish amali bilan shugʻullanuvch i ’. Bu doʻkonda navbat bilan ikkitadan s o t u v ch i ishlaydi. Qadimgi turkiy tilda ’pul evaziga ber-’ maʼnosini anglatuvchi sat- feʼlining -gʻu qoʻshimchasi bilan hosil qilingan sifatdosh shakliga -chï qoʻshimcha-sini qoʻshib yasalgan soʻz boʻlgan: (sat- + gʻu) + chï = satgʻuchï (Devon, II, 342). DSda (491- bet) xuddi shunday maʼno satïgʻchï soʻzi bilan anglatilgani aks ettirilgan, bU soʻz ’savdo’ maʼnosini anglatuvchi satïgʻ otidan —chï qushimchasi bilan yasalgan. Oʻzbek tilidagi sâtuvchi soʻzi bu ikki qadimgi soʻzning qaysi biri asosida yuzaga kelgan? Adabiyotlarda -(u)vchi qoʻshimchasi haqida va uning —gʻuvchi qushimchasi asosida yuzaga kelgani haqida gapiriladi. Unda satgʻuchï soʻzida gʻu tovushlari oʻrin almanggirilgan va keyinchalik gʻ undoshi v undoshiga almashgan boʻlib chiqadi: satgʻuchi > satugʻchi > sâtuvchi. Agar sâtuvchi soʻzi qadimgi turkiy tildagi satïgʻchi soʻzi asosida yuzaga kelgan desak, tovush oʻzgarishi soddaroq voqe boʻlganini koʻramiz : gʻ undoshi v undoshiga, v un — doshining taʼsirida uning oldidagi ï unlisi u unli — siga almashgan : satïgʻchï > satïvchï > sâtuvchi. Har ikki holda oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 Sotmoq fl. sfdsh. Olma so-tuvchi.
2 Magazinda savdo-sotiq bilan shugʻul-lanuvchi xodim. ◆ Sotuvchilar xaridorlarga xolis xizmat koʻrsatish bilan band. Gazetadan .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
СОТУВЧИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.