sotuvchi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

so-tuv-chi

Etimologiyasi

SOTUVCHI 'sotish amali bilan shugʻullanuvch i ’. Bu doʻkonda navbat bilan ikkitadan s o t u v ch i ishlaydi. Qadimgi turkiy tilda ’pul evaziga ber-’ maʼnosini anglatuvchi sat- feʼlining -gʻu qoʻshimchasi bilan hosil qilingan sifatdosh shakliga -chï qoʻshimcha-sini qoʻshib yasalgan soʻz boʻlgan: (sat- + gʻu) + chï = satgʻuchï (Devon, II, 342). DSda (491- bet) xuddi shunday maʼno satïgʻchï soʻzi bilan anglatilgani aks ettirilgan, ^bU soʻz ’savdo’ maʼnosini anglatuvchi satïgʻ otidan —chï qushimchasi bilan yasalgan. Oʻzbek tilidagi sâtuvchi soʻzi bu ikki qadimgi soʻzning qaysi biri asosida yuzaga kelgan? Adabiyotlarda -(u)vchi qoʻshimchasi haqida va uning —gʻuvchi qushimchasi asosida yuzaga kelgani haqida gapiriladi. Unda satgʻuchï soʻzida gʻu tovushlari oʻrin almanggirilgan va keyinchalik gʻ undoshi v undoshiga almashgan boʻlib chiqadi: satgʻuchi > satugʻchi > sâtuvchi. Agar sâtuvchi soʻzi qadimgi turkiy tildagi satïgʻchi soʻzi asosida yuzaga kelgan desak, tovush oʻzgarishi soddaroq voqe boʻlganini koʻramiz : gʻ undoshi v undoshiga, v un — doshining taʼsirida uning oldidagi ï unlisi u unli — siga almashgan : satïgʻchï > satïvchï > sâtuvchi. Har ikki holda oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Sotmoq fl. sfdsh. Olma so-tuvchi.

2 Magazinda savdo-sotiq bilan shugʻul-lanuvchi xodim. ◆ Sotuvchilar xaridorlarga xolis xizmat koʻrsatish bilan band. Gazetadan .

Antonimlari

СОТУВЧИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

sotuvchi
1 и. д. л. от sotmoq;
2 продавец; ◆ sut sotuvchi продавец молока.