sumak
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]su-mak
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]SUMAK 'beshikka belangan chaqaloqning siydi — gini tuvakka yoʻnaltiruvchi naysimon asbob'. Karima beshik asboblarini hovuzloqdan to sumakkacha ■■ bir-bir koʻzdan kechirib hohdi (Mirmuqsin). Qadim-gi turkii tilda qam shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli sibäk tarzida talaffuz qilingan (Devon, I, 369); keiinchalik b undoshi taʼsiri bilan i unlisi u unli-siga, shundan keyin b undoshi m undoshiga almashgan: sibäk > subäk > sumäk. Bu ot asli 'ichi kovak narsa' maʼnosini anglatgan (Devon, I, 369), qozirgi maʼnosi maʼnoda toraiish, xoslanish natijasida yuzaga kelgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- MAK etn. Beshikka belangan chaqa-loqning siydigini tuvakka yoʻnaltiruvchi naysimon asbob. ◆ Qiz su mak. Oʻgʻil sumak. n ◆ Beshik, belanchak, qiz sumak, oʻgʻil sumak, ip oʻraydigan urchuq, zarang choʻmich, oʻroq bozori qozondek qaynardi. S. Ahmad, „Jimjitlik“ . ◆ Muborakning otasi qishda duradgorlik qi-lar, eshik, beshik, sumak, sandal, zarang to-vok, yasardi. S. Nurov, „Maysalarni ayoz urmaydi“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]СУМАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.