taʼtil

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

taʼ-til

Etimologiyasi

I a. J. U.taʼtil. — toʻxtash, toʻxtatish; berkitish, yopib qoʻyish; tarqatish

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 esk. Oʻquv dargohlarida, umuman, dars-mashgʻulot boʻlmaydigan kunlar; dam olish kunlari. ◆ Maxdum, bu kun sizga taʼtil [dedi mavlono Fasihiddin Sultonmurodga]. Oybek, Navoiy. ◆ ..chorshanba, payshanba va juma kunlari taʼtil (dam olish kunlari) boʻlar edi. M. Muhammadjonov, „Turmush urinishlari“ .

2 Maktab va b. oʻquv yurtlarida dars-mash-gʻulotlar toʻxtatilib, oʻquvchilarga dam beriladigan (oʻquvchilar dam olishga chiqadigan) vaqt, tanaffus. ◆ Nihoyat, maktablarda taʼtil kunlari boshlandi. L. Tojiyeva, „Mehrim sizga, odamlar“ . ◆ Ahmad taʼtil paytida Far-gʻona vodiysiga praktikaga bordi-yu, u yerdagi odamlarga qoyil qoldi. F. Musajonov, „Him-mat“ .

3 Dam olish, davolanish va sh.k. uchun ishdan ozod qilib beriladigan maʼlum kunlar, ishdan ozod qilinadigan muddat. ◆ Boshqalarga dam olish kun, Taʼtil oyi be-rilar. Shoir yangi tashbih uchun Oʻlgan boʻlsa tirilar. E. Vohidov . Moʻminov har yili taʼ-til paytida dam olmas edi. M. Mahmudov, Mangu kuy izlab.

&

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

taʼ-til

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

II shv. folk. Ovqat, yegulik; no-nushta; ovqatlanish.

Taʼtil qilmoq Nonushta qilmoq, umu-man ovqatlanmoq. ◆ Ul alplar qanday alp: yoyandoz, mergan, har qaysisi.. har kuniga toʻqson shirvozning etini taʼtil qilgan.. zoʻr polvondir. "Alpomish" .

Antonimlari

ТАЪТИЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

taʼtil
уст. каникулы; ◆ Hovlisiga kirdim, taʼtil boʻlgani uchun hech kim yoʻq ekan (Ойбек, «О. в. шабадалар») Я зашёл к нему во двор, но так как были каникулы, никого не оказалось.