taʼna

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

taʼ-na

Aytilishi

Taʼna [taana]

Etimologiyasi

arab. – nayza yoki pichoq sanchish; shikoyat; rad etish; malomat;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Xatolik, ayb yoki kamchilikni betga solib yoki kamsitib aytilgan gap, qilingan xatti-harakat va sh.k. ◆ Achchiq taʼna. ◆ Gunohkor boʻlmay turib, oʻz sevgilingdan oʻrinsiz taʼnalar eshitsang. J. Jabborov, „Sevinch yoshlari.“ ◆ Keksa bogʻbonning samimiy soʻzlari ham taʼna, ham tanbeh edi. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli.“ ◆ Bobo, bu gapga qanday tiling bordi, deganday unga taʼna bilan qaradida, bosh chayqadi. S. Yunusov, „Kutilmagan xazina.“

2. Minnat, haqorat, malomat tarzidagi gap-soʻz. ◆ -Yoʻqchilik jonimga tegdi, - dedi bolali xotin, — boyvachchalarning xotinlariga kir yuva-yuva oʻlib boʻldim. Itdek mehnat qilib, bir burda nonlarini taʼna bilan yedim. S. Zunnunova, „Gulxan.“ ◆ Agar kuchim, quvvatim yetsa, odamlarning jon olgʻuchi taʼnalariga yana chidash berar edim, lekin majolim qolmadi. M. Ismoiliy, „Fargʻonat. o.“

Taʼna qilmoq Taʼna tarzidagi gap-soʻz aytmoq. ◆ Xasis deb taʼna qilmoq. ◆ Yoʻldosheva.. rabfakda oʻqib yurganida, mahallada paranji yopinib yurgan boʻlishi mumkin, buni hozir taʼna qilishda hech qanday maʼno yoʻq. A. Qahhor, „Bek.“ ◆ Hamkasblari.. "Mansabdor boʻlib, mensimay ketdi", deb taʼna qilishlaridan oʻzini ehtiyot tutardi. R. Fayziy, „Hazrati inson.“

Antonimlari

ТАЪНА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

taʼna
порицание; упрёк, попрёк; укор; ◆ achchiq taʼna горький упрёк; ◆ Xoʻjayinning taʼnalarini eshita berib, yetimning qulogʻi pishgan, eti koʻnikkan edi (П. Турсун, «Ўќитувчи») От постоянных попрёков хозяина у сиротки уши вяли и тело очерствело; ◆ Bir kuni kelib men oʻrtoqlarning taʼnasiga qolaman (А. Ќаћћор, «Сароб») В один прекрасный день товарищи будут попрекать меня; ◆ taʼna qilmoq порицать, упрекать; укорять; ◆ xasis deb taʼna qilmoq упрекать в скупости.