taʼqib

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

taʼ-qib

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[ arab. – orqasidan quvish; iziga tutish; quvgʻun qilish; jazolash]

1 Zimdan, bildirmasdan koʻz-quloq boʻlib kuzatish. ◆ Yurish-turishini taʼqib. Taʼqib-dan qutulmoq.

2 Erkin harakat-faoliyat koʻrsatishga qoʻymaslik, shu maqsaddagi nazorat, kuzatish. ◆ Podsho Ibrohim Sultonga ahli ulamoyu fuzalo ustidan taʼqibni haddan ziyod qil-maslik, mumkin qadar ularga tegmaslik ke-rakligini aytdi. Mirmuhsin, „Meʼmor“ .

3 Izdan tushmoq, ketidan quvmoq, orqama-orqa bormoq, yurmoq. ◆ Uning harakati bir narsadan shubhalanib emas, ammo orqadan dushman taʼqibi boʻlmadimi uchun edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“

Taʼqib qilmoq (yoki etmoq) 1) koʻzdan oʻt-kazmoq, kuzatmoq. ◆ Onasi uning butun hara-katlarini taʼqib qilib turardi. Shuhrat, „Shinelli yillar.“ ◆ Otabek xomush oʻtirar, Hasanali esa uning holini taʼqib etmoqda edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“ 2) koʻz-quloq boʻlib kuzatmoq, nazoratda tutmoq. ◆ Gulsumbibi.. qizning feʼli-atvorini, yurish-turishini ochiq va bekitgich ravishda uzoq taʼqib etdi. Oybek, „Tanlangan asarlar.“ 3) izidan tushmoq, ketidan harakat qilmoq, quvmoq. ◆ Uloqni olgan Sodiqjon boyvachcha hammadan oldinda, Sulaymon oqsoqol boshliq qolgan koʻpkarichilar uni quyunday taʼqib qilib kelishardi. K. Yashin, „Hamza.“ ◆ Joʻraqul doʻstlari bilan dushmanni taʼqib qilib, oldinga siljirdi. Nazarmat, „Joʻrlar baland sayraydi.“

Antonimlari

ТАЪҚИБ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

taʼqib
1 преследование;
2 бдительное и неустанное наблюдение; ◆ taʼqib qilmoq, taʼqib etmoq 1) преследовать; ◆ dushmanni taʼqib qilmoq преследовать врага; ◆ mustamlaka mamlakatlarda ozodlik kurashchilari taʼqib qilinmoqdalar борцы за свободу в колониальных странах подвергаются преследованиям; 2) следить, наблюдать; не спускать глаз; (за чем-л.); ◆ Qizning feʼli-atvorini... uzoq taʼqib etdi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Он долго наблюдал... за поведением девушки;
3 слежка, негласный надзор; ◆ taʼqib ostida boʻlmoq находиться под тайным надзором.