tagʻin

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ta-gʻin

Etimologiyasi

TAGʻIN ' buning ustiga', ' bundan tashqari¹. Qoʻ-ying—e, eskilarimni shu kiyadi, salhitimni shu yeydi. T a g i n nima kerak unga?! (Parda Tursun). Bu soʻz asli qadimgi turkiy tilda shunday maʼnoni anglatgan taqï soʻziga (ПДП, 426; Devon, III, 246; DS, 536) vosita kelishigining —n qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (ЭСТЯ, III, 124), maʼno taraqqiyoti natijasida bu soʻz ravishga aylangan; oʻzbek tilida q undoshi gʻ undoshiga, a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: taqï + n = taqïn > tagʻïn > tägʻin. Oʻzbek tili shevalarida bu soʻzning q undoshi gʻ undoshiga almashgan qadimgi tagʻi shakli ham saqlangan (UTIL, II, 148).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

rvsh 1 Buning ustiga, bundan tashqari, ustiga-ustak; yana, ◆ Tagʻin bir-ik-ki kishi gapirib, yangi rahbardan mamnun ekan-liyushrini izhor etishdi. N. Aminov, „Suva-rak“ . ◆ Feruzning imosi bilan tagʻin uch-toʻrt sipohi unga shukrona keltirdi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ Undan keyin tagʻin bir yigʻilishga borishga toʻgʻri keladi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .

2 Takror marta; qaytadan, yana. ◆ Bir payt burchakdan, oxur tomondan tagʻin shitirlash eshitildi. LLI . Xolmirzayev, Yoʻllar, yoʻl-doshlar. ◆ Oʻrtada tagʻin soʻzsizlik, oʻngʻaysiz-lik boshlandi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

3 yukl. vazifasida. Taʼkid, hadiksirash kabi maʼ-nolarni bildiradi. ◆ "Tagʻin Toshkentdek azim shaharda tannoz qizlardan birontasiga koʻn-gil berib qoʻygan boʻlmasin", degan vahima bosdi. R. Fayziy, „Choʻlga bahor keldi“ . ◆ Men seni shashtingdan qaytarib qoʻygan boʻlmay tagʻin.. A. Muxtor, „Opa-singillar“ .

Antonimlari

ТАҒИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Turkcha: daha

Ruscha _ru

tagʻin
нареч.
ещё, опять; снова; ◆ bu nima tagʻin? это ещё что?; это ещё что такое?; ◆ tagʻin xat keldi опять пришло письмо; ◆ tagʻin shamol turdi снова поднялся ветер; ◆ yana tagʻin опять, ещё; ◆ tagʻinda, tagʻin ham ещё более; ◆ boʻron tagʻinda kuchayib ketdi буря ещё более усилилась; ◆ 

• tagʻin ketib qolma смотри, не уходи; ◆ tagʻin bu kishi mergan emish! ирон. вот так стрелок!