daha
Hol
daha
Sifat
daha (qiyosiy daha daha, eng yuqori en daha)
Hol
daha
Sifat
daha
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
da-ha
Aytilishi
Etimologiyasi
DAHA I Bu ot tojikcha 'oʻn' maʼnosini anglatadigan dah sanoq soniga V jRS, 124) -a koʻshimchasini (ТжРС, 543) koʻshib hosil qilingan boʻlib,
83
'shahar tarkibiga kiradigan mahallalar majmui' maʼnosini anglatadi (OʻTIL
, I, 216): Ibn Sino daxasi kabi.
DAXA II Bu ot tojikcha 'oʻn' maʼnosini anglatadigan dah sanoq soniga (ТжРС, 124) -a koʻshimchasini (ТжРС,543) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'ipak kurtining uykuga kirish pallasi' maʼnosini anglatadi (OʻTIL
, I,
216). Ipak qurtining birinchi, ikkinchi, uchinchi uykusi kichik daha, toʻrtinchi, beshinchi uykusi katta daha deyiladi. Bu ot bilan dahaga kir-birikmasi hosil qilishgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
\f. < sugʻd. a — qishloq
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
tar. Oʻrta Osiyo xonliklarida: qishloq joylarida bir necha qishloqdan, yirik shaharlarda esa bir qancha mahalla, mavzedan iborat boʻlgan maʼmuriy-hududiy birlik. ◆ Mirzakarimboyni Toshkentning toʻrt dahasi biladi. Oybek, «Tanlangan asarlar» . ◆ Yozning jaziramasida butun dahada bunchalik salqin, soʻlim choy-xonani topish qiyin. R. Fayziy, «Hazrati inson» . ◆ Darrov uch kishini Sebzor, Koʻkcha va Beshyogʻoch dahalariga xabar uchun joʻnatishdi. A. Qodiriy, «Oʻtgan kunlar» .
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
da-ha
Aytilishi
Etimologiyasi
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
- II [f. — oʻntalik; oʻn yillik;
oʻn kun] 1 tar. Oʻtmishda Buxoro amirligida oʻnta piyoda askardan iborat boʻlgan harbiy boʻlinmaning nomi.
2 din. Ramazon oyida oʻtkaziladigan oʻn kunlik ibodat va u bilan bogʻliq marosim. ◆ Ramazon oyining soʻnggi oʻn kuni qolganda, eshon domlaning muridlaridan oltmish-yetmish kishi madrasaga yigʻilib, “daha ” nomidagi ibodatga oʻtirar edilar. M. Mu-hammadjonov, Turmush urinishlari.
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
da-ha
Aytilishi
Etimologiyasi
- III |f. a_aj
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
maxe. Ipak qurtining uyquga kirish pallasi, yoshi. ◆ Dahada qurtni mumkin qadar toʻydirish, soʻngra dastaga kiritish kerak. Gazetadan . ◆ Qurt dahaga kirdimi, kolxoz aravasi ketma-ket shaharga gʻizillaydi. S. Ahmad, «Saylanma» .
- Dahaga kirmoq Uyquga kirmoq (ipak qurti haqida). ◆ ..qurt dahaga kirib, bargni ikki baravar ortiq hazm qiladi. Gazetadan . ◆ Hammalari, dahaga kirgan qurtdek, ovqatga tashlanishdi. "Mushtum" . Katta daha I pak qurtining toʻrtinchi va beshinchi uyqusi. ◆ Pilpa qurti katta dahaga kirganda, odamni shoshirib qoʻyadi. Gazetadan . Kichikdaha Ipak qurtining birinchi, ikkinchi va uchinchi uyqusi. ◆ Ha, nima qilay, xolang oʻrgilsin. Qurtlarim uchinchi dahaga kirgan, shoshirib qoʻyishdi meni! H. Nazir, «Soʻnmas chaqmoqlar» . Oxirgi daha ayn. katta daha. ◆ Yodgor sogʻayib, oxirgi dahada turgan pilla qurtiday boʻlgan edi. S. Ayniy, «Doxunda» .
Sinonimlari
Antonimlari
ДАҲА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
Ruscha ru
daha I
ист.
1 часть или район города (как административная единица); ◆ ~ boshligʻi начальник части или района города (выборная административная должность);
2 десяток (воинское подразделение в Бухарском ханстве, состоявшее из десяти пехотинцев).
daha II
спец. возраст (шелковичного червя); ◆ qurtlar soʻnggi ~ga kirdi шелковичные черви достигли последнего возраста.
Hol
daha
Sifat
daha (qiyosiy daha daha, eng yuqori en daha)
Hol
daha
Sifat
daha
- Sebuan tili
- Turk tili
- Turkchada holi soʻzlari
- Turkchada sifat soʻzlar
- Tagal tili
- Ozarbayjon tili
- Ozarbayjonchada holi soʻzlari
- Ozarbayjonchada sifat soʻzlar
- Oʻzbek tili
- Oʻzbek tilining etimologik lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan maqolalar
- Oʻzbekchada turkiy soʻzlar
- Oʻzbekchada forschadan oʻzlashgan soʻzlar
- Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan maqolalar