targʻil

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tar-gʻil

Etimologiyasi

TARGʻIL 'yoʻl-yoʻl sargʻish va qoramtir rangli'. Sigir olsang, tanib ol, taniy olmasang, t a r gʻ i l ol (Maqol). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu sifat (Devon, I, 446) asli 'tarqat-', 'boʻ-lak—boʻlak qil—' maʼnosini anglatgan tar— feʼlining (ДС, 536) ' takror' maʼnosini ifodalovchi —gʻï qoʻshim— chasi bilan hosil qilingan shaklidan —l qoʻshimchasi bilan yasalgan; oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga al — mashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (tar— + gʻï = targʻï-) + l = targʻïl > tärgʻil.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Sargʻish va qoramtir yoʻlli; shu tusdagi sigir, buzoq va sh. k. ◆ Targʻil bu-zoq. Sigir olsang, tanib ol, taniy olmasang, targʻil ol. Maqol . m ◆ Sutchi ota targʻilni koʻrishlari bilan silab-siypab, u yoq-bu yogʻi-dan uch-toʻrt kana olibtashladilar. A. Mir-ahmedov, „Kulgan chechaklar“ .

2 snt. Naqqoshlikda: naqsh mujassamo-tidagi gul va barglarni rangli chizikdar yordamida tasvirlashdan iborat pardoz turi.

Antonimlari

ТАРҒИЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

targʻil
тигровый; черно-золотистый в полоску; ◆ targʻil yoʻlbars полосатый тигр; ◆ sigir olsang, tanib ol, taniy olmasang, targʻil ol посл. шутл. если будешь покупать корову, умей выбрать хорошую, а если не умеешь выбирать, то покупай полосатую (не ошибёшься); соотв. не с чего ходить, так с бубен.