tarmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tar-moq

Etimologiyasi

TARMOQ 'nimaningdir tarkibidagi alohida sho-xobcha', 'boʻlinma'. Paxtachilik — Oʻzbekiston Respub-likasining asosiy xoʻjalik tarmohlaridan biri. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ¹ ajrat—', 'boʻlak— boʻlak qil—’ maʼnosini anglatgan tar— feʼlidan (ДС, 536) eski oʻzbek tilida —maq qoʻshimchasi bilan yasalgan (КРС, 708); keyinchalik birinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unlisiga, q undoshi oldidagi a unlisi â unlisiga al— mashgan: tar— + maq - tarmaq > tärmâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Asosiy yoʻl, oqim va shu kabilardan boʻlinib, ajralib chiqqan qism; sho-xobcha. ◆ Temir yoʻl tarmoqlari. Daryo tarmo-gʻi. m ◆ Bu pastak togʻ Fedchenko muzlik togʻ-larining tarmoqlaridan biri boʻlib, mahal-liy aholi tomonidan "Muzloq togʻ" deb ata-lardi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Dastav-val bosh soqadan boshlab katta anhorlar, soʻngra uning tarmoqlari qazilardi. J. Sha-ripov, „Xorazm“ .

2 Asosiy tashkilot yoki birlashma sho-xobchasi. ◆ Ayuqa tarmoqlari. Maorif tarmoq-lari. n ◆ Haligi xat bahona savdo tarmoq-lari va sanoat korxonalarida boʻldik. Gazetadan . ◆ Tez tarmoq yoymoqda boʻlgan maorif: son-sanoqsiz maktablar, internatlar, kat-talar uchun kechki kurslar, bir oz boʻlsa ham oʻqigan odamlarga muhtoj edi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

3 Fan-texnika, qishloq xoʻjaligi va shu kabilarga oid soha, sohalar. ◆ Xoʻjalikning muhim tarmoqlari. Fan va texnika tarmoqlari. Qorakoʻlchilik respublika chorvachiligining muhim tarmoqlaridan biridir. m ◆ Bu yerda gʻalla bilan chorva asosiy tarmoq hisoblana-di. "Sharq yulduzi" .

Tarmoq yoymoq Tarmoqlarga boʻlinmoq, tarmoqlari yuzaga kelmoq. ◆ Shumuddaoni ada-biyotimizda hujjatli asarlarning keng tarmoq yoyganligi sabablari toʻgʻrisidagi gapdan boshlasak. N. Safarov, „Jasoratning davomi“ .

Antonimlari

ТАРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Feʼl

tarmoq tarmoq

OʻTIL

Ruscha _ru

tarmoq
1 ответвление, разветвление; ветвь; ветка; kanal tarmogʻi ответвление канала; temir yoʻl tarmogʻi ветка железной дороги; ◆ tarmoq otmoq, tarmoq yoymoq разветвляться; ◆ keng tarmoq otgan nerv sistemasi широко разветвленная нервная система;
2 рукав; проток; ◆ Sirdaryo tarmoqlari протоки Сыр-Дарьи;
3 сеть; maktablar tarmogʻi сеть школ; ◆ savdo tarmoqlari торговая сеть; yoʻl(lar) tarmogʻi дорожная сеть; zovurlar tarmogʻi дренажная сеть;
4 отрасль, область; ◆ xalq xoʻjaligi tarmoqlari отрасли народного хозяйства; gʻalla yetishtirish qishloq xoʻjaligining eng koʻp mashinalashtirilgan tarmogʻidir зерновое хозяйство является наиболее механизированной отраслю сельского хозяйства.