taslim
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]tas-lim
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]arab. – salomlashish; yon berish; topshirish; dushmandan yengilish;
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1. Kurashda, jang, tortishuv va shu kabilarda yengilib, qarshilikni toʻxtatish, magʻlubiyatni tan olish. ◆ Taslim bilmas qoʻshinim ana mening, Gʻazabi bor bir dunyo — otashga teng. H. Olimjon. ◆ Oʻzini ishq azoblarini yengishga, maqsadga yetishga qodir deb bilgan odam taslimni tan olmaydi. A. Obidjon, „Akang qaragʻay Gulmat.“
- Taslim boʻlmoq 1) jangda, kurashda, tortishuvda yengilib, qarshilikni toʻxtatmoq. ◆ Dushman taslim boʻldi. ◆ Kurshovda qolgan nemislarni taslim boʻlishga chaqirdik. N. Safarov, „Olovli izlar.“ ◆ Jahl otiga mingan xon behuda urindi, qiz taslim boʻlmadi. J. Sharipov, „Xorazm.“ ◆ Boʻtaboy askiyadan yengilib, taslim boʻldim, degandek ikki qoʻlini koʻtardi. S. Ahmad, „Hukm; 2) qarshilikni toʻxtatmoq; boʻysunmoq“ . ◆ Muncha ming yosh-yalang keladi-yu, choʻl darrov taslim boʻladi-qoʻyadimi? R. Fayziy, „Choʻlga bahor keldi.“
- Taslim qilmoq (yoki etmoq) 1) dushman yoki raqib ustidan gʻolib kelmoq; yengmoq. ◆ Dushmanni taslim qilmoq. m ◆ Tojiali Boboyev Berlin-ni bosib olish, gipierchilarni taslim etish uchun munosibhissa qoʻshdi. T. Rustamov, „Mangu jasorat; 2) bellashuv, bahs kabilarda us-tun kelmoq, magʻlub qilmoq, yengmoq“ . ◆ Raqi-bini taslim qilmoq.
- Jon taslim qilmoq Jon bermoq, joni uzilmoq; oʻlmoq. ◆ Uning jon taslim qilganiga ishonch hosil qilgach, xonga qaradi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik.“
2. Salomlashish, salom berish; ◆ Assalomu alaykum!
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТАСЛИМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
taslim
капитуляция, сдача; ◆ taslim boʻlmoq капитулировать, сдаваться; покоряться; пасовать;◆ dushman qoʻshinlari taslim boʻldi войска противника капитулировали; ◆ ular qiyinchiliklar oldida taslim boʻlmadilar они не спасовали перед трудностями; ◆ taslim qilmoq, taslim etmoq покорять, подчинять; ◆ oʻjar Amuni taslim qilmoq покорить упрямую (реку) Аму; ◆ Maydonni dushmanlarga taslim etmoq yaxshi emas (Ойбек, «Навоий») Сдавать позицию врагам недопустимо.