tayanchiq
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ta-yan-chiq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TAYANCHIQ ' kichik hajmdagi tayanch vositasi'. Naimiy kresloning tayanchigʻini changallab oʻrnidan turdi (Asqad Muxtor). Bu soʻz eski oʻzbek ti —/
lida 'tayanish uchun xizmat qiladigan narsa' maʼnosini anglatuvchi tayanch otidan (ДС, 527) kichraytirish maʼ-nosini ifodalovchi — (ï)q qoʻshimchasi bilan hosil qi-lingan; keyinchalik a unlilari ä unlilariga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: tayanch + ïq = tayanchïq > täyänchiq. ESTYada bu soʻz tayan- feʼliga -chïq qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan deyilgan (III, 127).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Tutib, koʻtarib turadigan vosita; tirgak, ustun, tirgovuch. ◆ Koʻprikning tayanchiqlari. sht Boʻyin tayanchigʻi boʻlgan yuqorigi yettita umurtqa boʻyin umurtqa-lari deb ataladi. "Anatomiya" .
- Z-Oʻzbek tilining izoqli lugʻati
2 Stul, karavot va shu kabilarning suyaniladigan, tayaniladigan qismi; suyanchiq. Nai-miy buni sira kutmagan edi, rangi oʻchib ketdi, kresloning tayanchigʻini changallab, oʻrnidan turdi. A. Muxtor, Opa-singillar.
3 koʻchma ayn. tayanch 3. Men keldim bir darbadarday yosh toʻkib hushsiz, Qani onam.. tayanchigʻim, koʻnglim quvonchi? "Sharq yul-duzi".
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТАЯНЧИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.