tinglamoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ting-la-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Eski Turk tiliga bu so’z Xitoycha 听 (聽 logogrammasining soddalashtirilgani) — tīng so’zidan kirib kelgan.
_ TIŊLA- ' quloq sol—'. ◆ Shogirdlar muallimaning soʻzini tinglar ekan, dam Mixaylovga, dam uning stanogiga tikilar edilar. Nazir Safarov . Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu feʼl 'quloq solish' maʼnosini anglatgan tïŋ otidan (ДС, 568: tïŋ II) -la qoʻshimchasi bilan yasalgan (Devon III, 412; DS, 568; ЭСТЯ, III, 236); oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgasi yoʻqolgan: tïŋ + la = tïŋla— > tiŋlä—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Diqqat-eʼtibor bilan eshitmoq. ◆ Maʼruza tinglamoq. Musiqa tinglamoq. ◆ Oz soʻzla, koʻp tingla. Maqol ◆ Yoʻlchi uni diqqat bilan tinglab, soʻng asl maqsadini ochishga intildi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ ◆ Oʻtirganlar ajoyib ovoz bilan aytilgan ashulani rohat qilib tinglaydilar. T. Obidov, „Yusufjon qiziq“
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТИНГЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.