tirgovuch

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tir-go-vuch

Etimologiyasi

TIRGOVUCH ' koʻtarib, suyab turishi uchun qoʻyiladi-gan tayoq yoki shunday vazifani bajaradigan narsa'. Yer qatlami siljib shitirlaydi, yoʻgʻon tirgovuch-l a r qisirlab sinadi (Sayid Ahmad). Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’xoda\ ’tayoq’ maʼnosini anglattan tir otidan (ЭСТЯ, III, 238) oʻzbek tilida -gä qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga —güch qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; dastlab -güch qoʻshimchasi boshlanishidagi g undoshi v undoshiga, soʻngra v undoshi taʼsiri bilan uning oldi dagi ä unlisi â unlisiga almashgan, ü unlisining yum shoqlik belgisi yoʻqolgan: (tir + gä = tirgä-) + güch = tirgägüch > tirgâvuch. Xuddi shunday maʼnoni anglatuvchi

tirägich oti tirä- feʼlidan —gich qoʻshimchasi bilan yasalgan: tirä— + gich = tirägich.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

ayn. tirak. ◆ Yogʻoch tirgovuch. Olmalarga tirgovuch qoʻymoq. Ota-onaga tirgovuch boʻlmoq. shsh Yer qatlami siljib shi-tirlaydi, yoʻgʻon tirgovuchlar qisirlab sina-di. S. Ahmad, „Moʻtti“ . ◆ Bir kun pushaymon boʻlmagin, deyman. Tilmochning qozikalonday tirgovuchi bor, bilib qoʻy! Oybek, „Ulugʻ yoʻl“ . ◆ Hech kim yakka tashlamas qadam, Kimdir kim-ga boʻladi tirak. Bir-biriga suyanar odam, Tirgovuch ham tirikka kerak. Toʻlqin, „Ochiq xat“ .

Antonimlari

ТИРГОВУЧ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tirgovuch
подпорка (напр. для яблони).