toʻnkarmoq
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
toʻn-kar-moq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
TOʻNKAR- ' ustini ostiga qilib qoʻy-', ' agʻdar-'. Kuchli toʻlhin hayihni toʻnkarib yu b o r d i. Bu soʻz qadimgi turkiy tilda mavjud boʻlib, ' usti ostiga agʻdaril-' maʼnosini anglatgan töŋ- feʼlidan -gär orttirma qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (КРС, 758); keyinchalik ŋ undoshi n undoshiga, g undoshi k undoshiga almashgan, ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: töŋ- + gär = töŋgär— > töngär- > tönkär- > tonkär-. OʻTILda toʻnkar— feʼli soʻzlashuv nutqiga mansub deb baqolangan; chamasi, bu feʼl toʻntar— feʼlining tovush jihatdan oʻzgargan shakli deb xato tushunilgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
- Ostini ustiga, ustini ostiga qilib qoʻymoq; agʻdarmoq, toʻntarmoq. Qozonni toʻnkarib qoʻymoq. Toʻlqin qayiqni toʻnkarib yubordi. yash [Elmurod
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
◆ Choyxonachi bergan qora patnisni oldiga toʻnkarib, "roʻy-xat formasi" degan katta roʻyxat qogʻoz-larini yoydi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Avaz som-saning ustiga tovoq toʻnkarib qoʻyib, choyni iyupirishga tushdi. S. Siyoyev, „Avaz“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ТЎНКАРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
Ruscha ru
toʻnkarmoq
опрокидывать; переворачивать (дном кверху); bochkani toʻnkarib qoʻymoq перевернуть бочку (дном кверху); toʻlqin qayiqni toʻnkarib tashladi волна опрокинула лодку.