toʻqson
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]toʻq-son
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TOʻQSON 'sakson bilan yuz oraligʻidagi oʻnlik miqdor ■. U sayohatdan toʻhs o n kundan keyin hay-tib keldi. Qadimgi turkiy tilda bunday miqdor toquz on soʻzlarini qoʻshib bildirilgan (Devon. I, 410; DS, 578). Keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan; q undoshining taʼsiri bilan z un-doshi s undoshiga, oxiri o unlisi â unlisiga almashgan: toquz on > toquzon > toqzon > toqson > toqsân.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 90 raqami va shu raqam bilan ifodalangan son, miqdor. ◆ Toʻqsondan oʻnni ayirmoq. Toʻqson soʻm pul. Toʻqson pud bugʻdoy. m ◆ Toʻqqiz soʻm olaman deb, toʻqson gap eshitdim. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
2 Qish faslining 1 dekabrdan 1 martga-cha boʻlgan davridagi 90 kuni. ◆ Toʻqson kirdi. Mevani toʻqsonda sugʻorsang, toʻqson botmon hosil qiladi. sht Kecha toʻqson chiqdi; navroʻ-zi olam. Koʻchat — kelinlarning toʻyi bosh-landi. Gʻ. Gʻulom . ◆ -Bogʻingga unnamadingmi? -Hali vaqt bor, toklarni ochsam, sovuq olib qoʻyadimi, deb qoʻrqyapman. Toʻqsonning izgʻiri-nioʻtsin, deb turibman. H. Shame, „Dushman“ .
3 Toʻqson (erkaklar ismi).
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТЎҚСОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
toʻqson
1 девяносто; ◆ toʻqson soʻm девяносто рублей; ◆ toʻqson kishi девяносто человек;
2 девяносто дней зимнего периода (период с 1 декабря по 1 марта); ◆ toʻqson kirdi или ◆ toʻqson tushdi наступила зима; ◆ toʻqson chiqdi зима кончилась;
3 Токсан (имя собств. мужское).
Raqam
[tahrirlash]toʻqson
Sifat
[tahrirlash]toʻqson (90)
Tillarda
[tahrirlash]OʻTIL