toʻriq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]toʻ-riq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TOʻRIQ 'qizgʻish', 'toʻq jigarrang ot\ Sherbek qizib ketgan toʻrihning tizginidan tortar ekan, oʻz koʻziga ishonmagandek tikilardi (Sunnatilla Anorboyev). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli ' qishgʻish1 maʼnosini anglatgan to:r sifatidan —ï qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼldan —q qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, III, 269); oʻsha davrlardayoq o: unlisining choʻziqlik belgisi (ПДП, 532; Devon, I, 354), oʻzbek tilida esa ï unlisining qatgiqlik belgisi yoʻqolgan: (to:r + ï = torï-) + Q = to:rïq > torïq > toriq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Qora qizil, toʻq jiyron (ot tusi haqida). ◆ Toʻriq ot. ◆ Otabek toʻriq yoʻrgʻani chiqarib, qutidorga tutdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ -Nigora?! — Sherbek qizib ketgan toʻriqning tizginidan tortar ekan, oʻz koʻziga ishonmagandek tikilardi. — Qaysi shamol uchirdi? S. Anorboyev, „Oqsoy“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТЎРИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]- Yoqutcha: тураҕас