tovlamoq

Oʻzbekcha (uz)

tovlamoq I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tov-la-moq

Etimologiyasi

TOVLA- q tobla- TOVON II Bu tojikcha ot 'keltirilgan zararni qoplash haqi' maʼnosini anglatadi (ТжРС, 195); oʻzbek tilida tovon toʻla-, tovoniga qol- kabi birikmadar tarkibida ishlatiladi (OʻTIL, II, 195).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

s. t. ayn. toblamoq I I. ◆ Qoʻlini oʻtga tovlamoq. m ◆ Qishloq xalqi-ning koʻpchiligi dalada edi. Guzarda oʻn besh-yigirma chogʻli — oʻzini oftobga tovlab yotgan ishyoqmaslargina bor edi. H. Shams, „Dushman“ . ◆ Elmurod titrab-qaqshab, ularning oldiga bordi-da, muzlagan qoʻllarini oʻtga tovladi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

Mehrini tovlamoq Mehrini uygʻotmoq. ◆ Vasilaxonning qop-qora charos koʻzlari, kamon qoshlari Xadicha xolaning mehrini tovlab yubordi. T. Alimov, „Sovgʻa“ . ◆ Har kuni bir yoqimtoy qiliq chiqarib, mehringni tovlaydi. Shuhrat, „Jannat qidirganlar“ .

2 ayn. toblamoq I 2. ◆ Kulalaning qoʻlidan faqat charxlash, tesha tovlash keladi. A. Qahhor, „Oʻtmishdan ertaklar“ .

Bosh tovlamoq ayn. bosh toʻlgʻamoq, bosh tortmoq 2 q. bosh. ◆ Uzoqlamay Normuhammad qushbegi Qoʻqondan bosh tovlab, oʻz oldiga mustaqil hukumat eʼlon qilgan boʻldi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Bordi-yu, darhaqiqat, sen oʻylamagan ekansan, ozgina choy-chaqani ayamasang, Azroil ham spravka berishdan bosh tovlamaydi.. S. Abdulla, „Soyalar“ . Boʻyin tov-lamoq q. boʻyin. ◆ ..tashkiliy ishlarning Mirza-ga topshirilishi unga juda yoqib tushgan, ularning birontasidan ham boʻyin tovlamagan edi. O. Yoqubov, „Mirzaterak“ .

tovlamoq II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tov-la-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Eshmoq, oʻramoq; bura-moq, toʻgʻrilamoq. ◆ Otalarimizning koʻpchili-gi mayda kosiblar.. meshkob, arqon tovlay-digan.. boʻlganliklari uchun ularning yoniga tushish bizga toʻgʻri kelmas edi. Gʻ. Gʻulom, „Shum bola“ . ◆ Oldimdan bir qizcha chiqdi Zulfini tovlab. "Boychechak" . ◆ Ochildov shashtidan qaytganday moʻylovini tovlab, miyigʻida kuldi. A. Mirahmedov, „Oʻt yuraklar“ .

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tov-la-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

III Aldab, laqillatib, qoʻrqitib, biror narsasini yoki pulini olmoq, yulmoq, anoyi qilmoq, firib ber-moq. ◆ Laqmalarni tovlamoq. a ◆ Sen mehnat qilmas ekansan, demak, boshqalar hisobiga yashayapsan, jamiyatni tovlayapsan. Gazetadan .

Antonimlari

ТОВЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tovlamoq I
разг. = toblamoq I 1; Xolmurod... muzlagan qoʻllarini oʻtga tovladi (П. Турсун, «Ўќитувчи») Халмурад... грел у огня замёрзшие руки.

tovlamoq II
разг. ◆ = toblamoq II; * boʻyin tovlamoq уклоняться, увиливать, избегать, отказываться (от выполнения, исполнения чего-л.); ◆ ishdan boʻyin tovlamoq уклоняться от работы; u javob berishdan boʻyin tovladi он увильнул от ответа.

tovlamoq III
обманывать, обжуливать; мошенничать.