tugma
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]tug-ma
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TUGMA ' kiyim qismlarini birlashtirish uchun xizmat qiladigan, odatda dumaloq shaklda yasaladigan buyum1. Koʻylagimning t u g m a s i zoʻrgʻa ilinib turibdi. Bu ot qadimgi turkiy tilda 'tugun solib bogʻla—' maʼnosini anglatgan toʻg— feʼlidan (ПДП, 435; Devon, II, 28) -mä qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, III, 307; ПДП, 435; Devon, I, 406); oʻzbek tilida ü unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: tüg- + mä = toʻgmä > tugma. Bu ot asli ' bogʻich' maʼnosini anglatgan, hozirgi maʼnosi tugma kashf qilingandan keyin yuzaga kelgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Kiyim, gʻilof va shu kabilarning chetiga qadaladigan, odatda toʻgarak shak-lidagi tutqich. ◆ Sadaf tugma. Koʻylak tugma-si. Tugma qadamoq. n ◆ Havo hsish isimagan boʻlsa ham, xomsemiz hokim formasining koʻkrak tugmalarini yechib tashlab, yelpinish-ga tutindi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Kiyimga qadaladigan tugma tez uzilib ketmasin desangiz, uni shamga ishqab olingan ipda tiking. Gazetadan .
2 Ulagich knopka. Qudrat qoʻngʻiroq tug-masini bosdi. M. Ismoiliy, Fargʻona t. o. ◆ Sattor liftning pastga olib tushadigan tugmasini bosmoqchi edi.. P. Qodirov, „Erk“ . ◆ Hamshira chiqib ketgach, Ahmedov stolining burchagidagi tugmasini bosdi. H. Nuʼmon, „Fasllar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТУГМА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
tugma
пуговица; // пуговичный; ◆ sadaf tugma перламутровая пуговица; ◆ tugma fabrikasi пуговичная фабрика; ◆ tugmani solmoq (или ilmoq) застёгивать пуговицы; ◆ tugmani yechmoq расстёгивать пуговицы; ◆ tugma qadamoq 1) пришивать пуговицы; 2) застёгивать пуговицы.