tund
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]tund
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TUND Bu sifat 'keskinlik xususiyati bor' maʼnosini anglatib, tojik tilida hidga, shamolga, odamga nisbatan (ТжРС, 399); oʻzbek tilida esa faqat odamga nisbatan ishlatiladi; 'qoʻpol muomadadi', 'badqovoq' kabi maʼnolarni anglatadi (OʻTIL, II, 223).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]\f. lzz — shiddatli, qattiq; tarang, pishiq; zaharli, vahshiy, gʻazabli] 1 Muomalasi qoʻpol, yoqimsiz, qoʻrs. ◆ Tund, kam-gap, keksa jarroh.. har bir soʻzni oʻlchagan-day, ohista tushuntira boshladi. Oybek, „Navoiy“ . ◆ Karimjon, Manzura oʻylagandek, tund emas ekan. U shunday qiziq gaplarni topib gapirardiki, uning soʻzamolligiga Manzura qoyil qoldi. Habibullo, „Gʻuncha“ . ◆ Eson ustol [stol] yoniga borish bilan Saidiyning tund gapini eshitmagan, Saidiyni koʻrmagan boʻldi. A. Qahhor, „Sarob“ . 1
2 Koʻrinishi, chehrasi sovuq, qiyofasi yoqimsiz. ◆ Tund bashara. am ◆ Eshik ogʻa ikki bukilib taʼzim qilar ekan, yuzi tund koʻrin-di. P. Qodirov, „Bobur“ . ◆ Ikki kunchadan beri tund boʻlib yurgan Yigitalining koʻngli yorishib ketganday boʻldi. D. Nuriy, „Osmon ustuni“ . ◆ Ertalab havo tund, osmonni past tushgan bulutlar qoplab olgan. Sh. Xol-mirzayev, „Bodom qishda gulladi“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТУНД. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.