tupuk

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tu-puk

Etimologiyasi

TUPUK 'ogʻiz boʻshligʻida soʻlak bezlari ishlab chi-qaradigan suyuqlik'. Tup desangiz, tupugingiz muzlaydi (Oydin). Bu ot eski oʻzbek tilida tuflash ha-rakatini ifodalovchi tuf tovushga taqlid soʻzidan — (u)r qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga —(u)k qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyinchalik f undoshi p undoshiga al— mashgan, ur tovushlari talaffuz qilinmay qoʻygan: (tuf + ur = tufur-) + uk = tufuruk > tupuruk > tup[ur]uk > tupuk. Hozirgi oʻzbek tilida tupuruk soʻzi uchinchi boʻgʻinidagi u unlisi i unlisiga almashgan holda baʼzan ishlatiladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ogʻiz boʻshligʻida soʻlak bezla-ri tomonidan ishlab chiqariladigan va ovqatni hazm qilish uchun xizmat qiladi-gan suyuqlik. ◆ Tupuk yugpmoq. m ◆ Ovqat ogʻiz-da atala holiga kelib, tupuk bilan ara-lashgandan keyin oshqozonga, undan ichakka oʻtadi. N. Ismoilov, „Kasallarni parvarish qilish“ .

</a>"I

2 Shu suyuqlikningtupuriladigan boʻla-gi. Qahraton qish. Tup desangiz, tupugingiz muzlaydi. Oydin, Hazil emish.

Antonimlari

ТУПУК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tupuk
1 плевок; ◆ tupuk dakkina чуточку, малость, немножечко;
2 слюна; // слюнный; ◆ tupuk yutmoq глотать слюну; ◆ tupuk sachratib gapirmoq брызгать слюной при разговоре.