ulgurji
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ul-gur-ji
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]ULGURJI 'koʻtara', 'katta hajmda'. Bu yerda u l-g u r j i savdo qilinadi. Bu sifat qadimgi turkiy tildagi ’taqsimla-’ maʼnosini anglatgan ül- feʼlining kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi -goʻ qoʻshimchasi qoʻ-shilgan shaklidan -r qoʻshimchasi bilan yasalgan otga (ЭСТЯ, I, 632) —chi qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyin — chalik ü unlilarining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan, ch undoshi j undoshiga almashgan: [(ül- + gü = ülgü—) + r = ülgür] + chi = ülgürchi > ulgurchi > ulgurji.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Butun boricha; koʻp miqdorda; koʻtara. ◆ Ulgurji savdo. Ulgurji olmoq. Ulgurji sotmoq. ◆ Donalab sotdim. Bu yerda ulgurji oladigan kishi yoʻq. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . ◆ Sotiboldi toʻqilgan savatchalarini ulgurji oladigan baqqoldan yigirma tanga qarz koʻtardi. A. Qahhor, „Bemor“
- Ulgurji bozor Tovar isteʼmolchilariga yoki ularni chakana sotadigan xaridorlarga tovarlar yirik toʻp (partiya) lari bilan koʻtarasiga sotiladigan bozor.
2 Katta miqdorda, katta summaga ega; sal-moqdor. ◆ Ulgurji hosil. Magazinga ulgurji mol keldi. n ◆ Pulini foydaga qoʻyuvchi sud-xoʻr hindlar.. ulgurji savdoni koʻtardilar. Sh. Toshmatov, „Erk kushi“ . ◆ Ulgurji narxha-qidagi xushxabarni malum mijozlarga yet-kazish keyingi yillarda Poshsha xolaning vazifasi boʻlib qolgandi. D. Nuriy, „Osmon ustuni“ .
3 Boshdan-oyoq, butunlay. ◆ Ulgurji re-montdan chiqarmoq.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УЛГУРЖИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.