uloqmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]u-loq-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]ULOQ- ’uzoqlash-’ (oz ishlatiladi). .. bir xil hochdi u l o h i b ("Ravshan"). Bu feʼlni uzâq- feʼli bilan qiyoslash koʻrsatadiki, qadimgi turkiy tilda, uza-feʼli bilan birga, ula- feʼli ham mavjud boʻlgan, ulâq- feʼli ana shu ula- feʼlidan ’oʻzlik’ maʼnosini ifodalovchi -q qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; q un — doshi qoʻshilganidan keyin uning oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan: ula- + q = ulaq- > ulâq-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Uzoqlashib ketmoq, uzoq (olis)larda yurmoq; daydimoq. ◆ Nevarasi uzoq uloqib, Qaytdi bir kun uning yoniga. U. Qoʻch-qorov, „Hayajonga kumilgan dunyo“ . ◆ Yovuz kim-salardan qochib, uloqib, Kimlar axtarmagan bagʻringdan makon. A. Oripov, „Yillar armo-ni“ . ◆ Ish boʻlmagan kezlari, marhamat, yotib damingni ol, ammo zinhor-bazinhor oʻz holing-ga uloqib ketma. N. Norqobilov, „Bekatdagi oq uycha“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УЛОҚМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.