umurtqa

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

u-murt-qa

Etimologiyasi

UMURTQA Uavdaning boʻyindan tosgacha boradigan halqasimon suyaklari’. Yiqilib, umurthasi sinibdi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’qismlarga aj — ra-’ maʼnosini anglatgan oŋ- feʼlining (ЭСТЯ, I, 462) -(u)r orttirma qoʻshimchasini va ’takror’ maʼnosini ifodalovchi -t qoʻshimchasini qoʻshib qosil qilingan shaklidan -qa qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 464); keyinchalik soʻz boshlanishidagi o unlisi u unlisiga, u unlilari oraligʻidagi ŋ undoshi m undoshiga (КРС, 568), oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan: [(oŋ- + ur = oŋur-) + t = oŋurt-] + qa > oŋurtqa > uŋurtqa > umurtqä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

q. umurtqalar.

Umurtqa pogʻonasi Odam va umurtqali hayvonlar skeletining umurtqalarning oʻzaro ustma-ust qoʻshilishidan vujudga keladigan asosiy qismi (uning boʻyin, koʻkrak, bel, dumgʻaza va dum boʻlimlari bor). Umurtqa kanali Hamma umurtqalar teshik-larining birlashishidan hosil boʻluvchi kanal (orqa miya shu kanalda joylashgan boʻladi). Umurtqa teshigi Umurtqa tanasi bilan uning ravogʻi oʻrtasidagi teshik.

Antonimlari

УМУРТҚА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

umurtqa
анат. позвонок; // позвоночный; ◆ boʻyin umurtqalari шейные позвонки; ◆ umurtqa pogʻonasi позвоночник, позвоночный столб; ◆ umurtqa kanali позвоночный канал.