uncha
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]un-cha
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]UNCHA ’u qadar’. Bu yil oʻrigimiz u n ch a koʻp ho— sil hilmadi. Bu soʻz oʻzbek tilida koʻrsatish olmoshining ul shaklidan ’chama' maʼnosini ifodalovchi -chä qoʻshim-chasi bilan qosil qilingan; maʼno taraqqiyoti natija — sida ravishga aylangan; qoʻshimcha qoʻshilganidan keyin l undoshi n undoshiga almashgan: ul + chä = ulchä > unchä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Olmosh vazifasida, miqdor bildiruvchi soʻz yoki soʻz birikmasi oʻrnida (odatda, ◆ buncha, muncha soʻzi bilan birga) qoʻllanadi . ◆ Mirzakarimboy oʻylab qoldi: Begona qursin, soʻzga quloq osmaydi, uncha ber, muncha ber, deb janjallashadi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
2 Belgi, miqdor, harakat bildiruvchi soʻzlar bilan qoʻllanib, belgi, miqdor, harakat darajasining meʼyordan pastli-gini, kuchsiz, kam ekanini bildiradi; u qadar, aytarli. ◆ Koʻchada odam uncha koʻp emas. Shamol uncha kuchli emas. Bobom uncha qari emas. n ◆ Soy, uncha katta boʻlmasa ham, nihoyat tez oqar.. edi. A. Qahhor, „Oltin yulduz“ . ◆ Munisxon.. hayotga anchayin yengil qaraydigan, ertaga nima boʻliili bilan uncha qiziq-maydigan odam edi. Oʻ. Umarbekov, „Yoz yomgʻiri“ . ◆ Ayt, sevganingni(ng) senga parvosi yoʻqmi uncha?E. Vohidov .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УНЧА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.