unnuqmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]UNNUQ- 'qorayib ket-’ Ukam bir oyda orihlab, u n n u h i b haytib keldi. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi 'rangi oʻzgar-’ maʼnosini anglatgan oŋ- || öŋ-feʼlidan (ЭСТЯ, I, 460; Devon, I, 185; DS, 367, 386) ku-chaytirish maʼnosini ifodalovchi -(u)q qoʻshimchasi bilan hosil qilingan boʻlib (Devon, I, 185), asli 'rangi kuchli darajada oʻzgar-’ maʼnosini bildirgan, rangning salbiy tomonga oʻzgarishini hisobga olib maʼnoda to — rayish voqe boʻlgan, faqat ’qorayib ket-’ maʼnosini anglata boshlagan; -(u)q qoʻshimchasi qoʻshilganidan keyin soʻz boshlanishidagi o unlisi u unlisiga almashgan (Devon, I, 403), soʻngra ŋ undoshi n undoshiga almashgan va bu undosh qatlangan: oŋ + uq = oŋuq- > onnuq- > un-nuq- (Izohli lugʻatda xato ravishda unniq- shaklida yozilgan).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.