vaqt-bevaqt

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

vaqt—be-vaqt

Etimologiyasi

VAQT-BEVAQT ТжРСda bevaqt ravishi 'oʻz vaktida emas' maʼnosini anglatishi aytilib, vaqt bevaqt shud jumlasi tarkibida ishlatilishiga misol keltirilgan (56, 91). OʻTILda bevaqt ravishi vaqt otiga 56 juftlangan holda keltirilib, 'har qanday paytda', maʼnosini anglatilishi aytilgan (175). ТжРСda bunday maʼno vaqtu novaqt ravishi bilan anglatishi aytilgan (91). Koʻrinadiki, tojik tilida vaqt-bevaqt ravishi yoʻk, bu ravish oʻzbek tilida tuzilgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Maʼlum (tayin), no-maʼlum (notayin) vaqt(da); belgili yoki belgisiz vaqt(da); belgili boʻlmagan vaqtda; har zamon-har zamon(da). Mening uyim — sizning uyingiz. Vaqt-bevaqt kelib turing. H. Gʻulom, Mashʼal.◆  Kampir men tugʻilga-nimda, kindigimni kesib, enagalik qilgan ekan, shu bois oʻz onamday koʻrib, vaqt-bevaqt holidan xabar olib turar edim. "Yoshlik" .◆  U endi vaqt-bevaqt kiradigan boʻlib qoldi. Shuhrat, „Jannat qidirganlar“ .

Antonimlari

ВАҚТ-БЕВАҚТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.