xandon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

xan-don

Etimologiyasi

XANDON Bu sifat 'kul-' maʼnosini anglatadigan tojikcha xandidan feʼlining (ТжРС, 419) xand hozirgi zamon asosiga -on qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'kulib turuvchi', 'shoʻx-shoʻx kuluvchi' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 315).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. ^;ch - kulib turuvchi; xushchaqchaq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Kulib turuvchi. ◆ [Navoiy:] Meni devona qilgan nozanin hur, Yuzi gul, laʼli xandon, tishlari dur. Uygʻun va I, „Sulton, Alisher Navoiy“ .

2 Xursand, shod; mamnun. ◆ Bolalik uy — xandon, bolasiz uy —zindon. Maqol . ■■ ◆ Shiy-ponning koʻhna ayvonida tagʻin xandon kulgi yangradi. S. Siyoyev, „Otliqayol“

Koʻcha xandon, uy zindon q. zindon. Xandon pista Magʻzi uch tomonidan koʻrinib turadigan qilib chaqilgan pista. (◆ Yodgorbek] tortinmasdan ozgina mayiz va xandon pis-tani olib, tashqariga chiqdi. "Yoshlik" . Xandon otmoq yoki xandon tashlab (otib, urib) kulmoq Qattiq kulmoq, qahqaha otmoq. ◆ Qiz chapak chalib, xandon otdi-da, doʻlanazor ora-lab qochdi. "Yoshlik" . ◆ Odamlar uyni boshlariga koʻtarar darajada xandon tashlab, qattiq kuldilar. S. Ayniy, „Esdaliklar“ .

Antonimlari

ХАНДОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

xandon
смеющийся, улыбающийся; ◆ xandon chehra смеющееся лицо; ◆ xandon tashlab kulmoq громко смеяться, хохотать; ◆ koʻcha xandon, uy zindon погов. на улице он весельчак, а дома - тиран; ◆ 

• xandon urmoq расцветать; ◆ Bu kunlar uning tole guli xandon urgan (Ойбек, «Навоий») В эти дни цветёт цветок его счастья; ◆ xandon pista фисташка с полураскрывшейся скорлупой.