xayrixoh

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

xay-ri-xoh

Etimologiyasi

XAYRIXOH Bu sifat asli xayrxoh shakliga ega (ПРС, 205; ТжРС, 417); ketma-ket kelgan ūrx tovushlarini aytish qiyin boʻlgani sababli r tovushidan keyin i tovushi kiritilgan. Xayrxoh sifati tojik tilida 'oʻz ixtiyori bilan beriladigan yordam' maʼnosini anglatadigan arabcha xayr otiga (АРС, 242) 'ista-' maʼnosini anglatadigan tojikcha xostan feʼlining (ТжРС, 427) xoh hozirgi zamon asosini (ТжРС, 428) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'biror harakat-faoliyatga, fikrga qoʻshiluvchi' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 312).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

arab. + fors. – ezgulik, yaxshilik istovchi;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Yaxshilik tilaydigan, qoʻllab-quvvatlaydigan; iltifotli, tarafdor. ◆ ["Qozi"] Mendan sira koʻnglingizga shubha keltirmang. Nimaga desangiz, xolis xayrixohman. Hamza, „Boy ila xizmatchi.“ ◆ Onaxon tikka turar, oʻtirganlarning hammasi oʻziga xayrixoh ekanini sezganday boʻlar edi. A. Muxtor, „Opa-singillar.“

Antonimlari

ХАЙРИХОҲ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

xayrixoh
1 доброжелатель, благожелатель; // доброжелательный, благожелательный;
2 сочувствующий; ◆ xayrixoh boʻlmoq 1) быть доброжелательно, благожелательно настроенным; 2) быть сочувствующим, сочувствовать.