yemish
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ye-mish
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]YEMISH 'eydigan narsa’, ’ovqat’. Molga bersang soz ye m i sh, bohar seni yoz-u qish (Maqol). Bu ot qadimgi turkiy tilda 'isteʼmol qil-’ maʼnosini ang — latgan ye- feʼlidan -mish qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 334): ye- + mish = yemish. Bu ot asli ’meva-cheva’ni bildirgan (ПДП, 289; Devon, III, 19; DS, 255), ’ovqat’ maʼnosi keyinchalik yuzaga kelgan. Ushbu taʼ-kidga asoslanib, bu soʻzni yem otidan ’biroz’, ’maʼlum darajada’ maʼnosini ifodalovchi -(i)sh qoʻshimchasi bilan hosil qilingan deb talqin qilish ham mumkin: yem + ish = yemish.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Oziq-ovqat boʻladigan narsa; ovqatlik. ◆ Molga bersang soz yemish, boqar seni yozu qish. Maqol . ■■ ◆ -Yemish olib keldim, — dedi Bahri eridan qoʻrqa-pisa, — shavla bilan non. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .
- Yemish boʻlmoq ayn. yem boʻlmoq q. yem I.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЕМИШ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.