yigʻi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yi-gʻi

Etimologiyasi

YIGʻI ’koʻz yoshi toʻkish holati’. Hovlidan chihayot-gan y i gʻ i ovozini eshitib, seskanib ketdi (Adham Rahmat). Bu ot qadimgi turkiy tilda 'yigʻlash’ maʼno — sini anglattan yïgʻ otiga (ЭСТЯ, I, 79) kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi -ï qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (ДС, 265); oʻzbek tilida ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: yïgʻ + ï = yïgʻï > yigʻi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Gʻam -alam, ogʻriq, iztirob va sh.k. tufayli yuzaga keladigan ruhiy holat-ning koʻz yoshi, oʻziga xos tovush bilan kuza-tiladigan ifodasi, shunday holat bilan yuzaga keladigan koʻz yoshi, tovush. ◆ Kampir yigʻidan oʻzini tiyolmadi. Goʻdak yigʻisi. sh ◆ Gʻulomjon yigʻlab yubordi. Uning yigʻisi us-tiga bolalar yuguribkirishdi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Ichkari uydan kelayotgan chaqa-loq yigʻisi Ahmadning fikrini boʻldi. F. Mu-sajonov, „Himmat“ . ◆ Endi yigʻidan foyda yoʻq. Boʻldi, bas qil. K. Yashin, „Hamza“ .

2 etn. Marhumni xotirlab oʻtkaziladi-gan aza marosimi. ◆ Yigʻi boshlamoq.

Yigʻi chiqarmoq Kishi vafoti munosaba-ti bilan koʻpchilik boʻlib, ovoz chiqarib, aytib yigʻlamoq. Shayton yigʻisi Yolgʻon yigʻi, munofiqona koʻz yoshi. U ◆ buni uzatiladigan qizlarning "shayton yigʻisi" deb tushunadi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Antonimlari

ЙИҒИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Tillar

• Arabcha: غسل
• Ozarbayjoncha: ağlama
• Datcha: hvidvaske
• Fransuzcha: blanchir
• Italyancha: riciclare
• Olmoncha: waschen
• Niderlandcha: wassen
• Portugalcha: lavar
• Turkcha: aklamak
• Xitoycha: 洗钱 (xǐqián)

Ruscha _ru

yigʻi
1 плач, рыдание; ◆ qattiq yigʻi громкий плач; ◆ yigʻi aralash скзозь слёзы;
2 этн. оплакивание, покойника; ◆ yigʻi chiqarmoq оплакивать хором; ◆ 

• shayton yigʻisi притворный плач, крокодиловы слёзы.