yirmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yir-moq

Etimologiyasi

YIR- ’kuch bilan orasini och-’, ’ker>-’. Bola hush-ning ogʻziga donni tumshugʻini y i r i b soldi. Qa-dimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni va boshqa maʼ-nolarni anglatgan bu feʼl asli yïr- tarzida talaffuz qilingan (ЭСТЯ, IV, 203); oʻzbek tilida ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: yïr- > yir-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Ikki tomonga kerib, orasi-ni ochmoq, ikki yoqqa ajratmoq. ◆ Bola qush-ning tumshugʻini yirib, ogʻziga don soldi. n

Fashist boʻgʻziga tobora chuqurroq botayotgan Alijonning temir panjalarini yirib tash-lamoqchi boʻlib urinar edi. S. Anorboyev, Doʻstlar. ◆ Doʻstim Sardor juda charchagan boʻlsa-da, birmuncha vaqtgacha koʻzlarini yirib ochib yotdi. M. Osim, „Elchilar“ .

Antonimlari

ЙИРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yirmoq
раздвигать, растопыривать; yirib kengaytirmoq растянуть в ширину; qoʻlidan yirib olmoq вырывать из рук; koʻzni yirib-yirtib 1) не смыкая глаз; борясь со сном; 2) продирая глаза.