yonchiq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]yon-chiq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]YONCHIQ ’hamyon’, 'xaltacha’ (oz ishlatiladi). Ho— mid yonchigʻini chiharib, bir hoʻlidan ikkinchi hoʻliga oltinlarni sanab tutira berdi (Abdulla Qodiriy). Bu soʻz qadimgi turkiy tilda 'gavdaning oʻng yoki chap tomoni’ maʼnosini anglatgan yan otidan kich — raytirish maʼnosini ifodalovchi -chuq qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (ЭСТЯ, IV, 118; Devon, III, 52); qadimgi turkiy tildayoq bu soʻz yanchïq tarzida ham talaffuz qilingan (ДС, 232); oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: yan + chuq = yanchuq > yanchïq > yânchiq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Toʻn, chakmon va sh. k. larning ichki yon tomoniga tikilgan choʻntak(cha). -Hademay elga qahatchilik boʻlgʻay, — dedi 'Bugʻrohoji
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]qalamtaroshini yonchigʻiga solar ekan. M. Osim, Utror.
2 Pul solish uchun yonda olib yuriladi-gan xaltacha; hamyon. Homid yonchigʻini chiqa-rib, bir qoʻlidan ikkinchi qoʻliga oltinlar-ni sanab tushira berdi. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЁНЧИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.