yovgʻon
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]yov-gʻon
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]YOVGʻON ’goʻngg-yogʻsiz tayyorlangan ovqat’. Min— natli palovdan minnatsiz yo v gʻ o n yaxshi (Maqol). Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi koʻp maʼnoli yav- (yab-) feʼlining 'sifati past boʻl-’ maʼnosidan (ЭСТЯ, IV, 51) -gʻan qoʻshimchasi bilan yasalgan (Devon, III, 44); oʻzbek tilida a unlilari â unlilariga almashgan: yav— + gʻan = yavgʻan > yâvgʻân.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Goʻshtsiz, ziravorlarsiz suyuq ovqat; faqirona suyuq osh. ◆ Minnatli pa-lovdan minnatsiz yovgʻon yaxshi. Maqol . nsh ◆ Kech-qurun uch-toʻrt qoshiq yovgʻon ichgan, tuni bilan ukol, dori olib turgan bemor tongga yaqin nihoyat uxlab qoldi. H. Gʻulom, „Zamin yul-duzlari“ . ◆ Yot agar qoʻy soʻysa ham yoʻlingga, Sobir, bormakim, Doʻst ila suhbatni tuz yovgʻonu ardobi(ng) bilan. S. Abdulla . ◆ Oyim oʻchoqboshiga borib, olov yoqadi, ozgina piyozdogʻ qilib, yovgʻon moshxoʻrdasiga urina boshlaydi. Oybek, „Bolalik“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЁВҒОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
yovgʻon
постный (без жира и без мяса); ◆ yovgʻon xoʻrda постный рисовый суп; ◆ yovgʻon shoʻrva постный суп; ◆ Bir qoshiq yovgʻonimni qizimdan ayaymanmi? (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Разве я пожалею для своей дочки ложку постной похлёбки?; ◆ minnatli oshdan minnatsiz yovgʻon yaxshi посл. лучше постная похлёбка, за которую не требуют благодарности, чем плов, за который корят; соотв. чужой хлеб горек.