zarb

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

zarb

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[a. — urish, kaltaklash;

turtki; koʻpaytirish] 1 Qattiq urilish; shiddatli, zalvarli turtki, zarba, kuch. ◆ Eshikni zarb bilan yopmoq. sht Havo toʻlqini zarbidan daraxtlar egilar, shoxlari sinib tushardi. A. Qahhor, „Oltin yulduz“ . ◆ Biroq nav-karning oti sakrash zarbidan choʻchib, hurkib ketdi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ . ◆ Qilich zarbidan Xonzoda begimning boshidagi boʻrki uchib ketdi-yu, uzun sochlari yoyilib, yelkasiga tushdi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .

2 Qattiq urish, kaltaklash, mushtlash. ◆ Kaltak zarbidan bola yuzini changallab qol-di. Gazetadan . ◆ Tarro birinchi zarbdayoq yonbo-shiga agʻdarildi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .

3 Biror narsaning ritmik harakati, bir tekisda urib turishi, tepishi. ◆ Yurak-tomir zarbi. i" [Suv] Oʻz yoʻlida uchragan haybatli toshlarga zarb bilan urilib.. qirgʻoqqa halqa-halqa koʻpik sochmoqda. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmokdar“ .

Zarb yemoq Qattiq urilish, turtki na-tijasida shikayet tortmoq. ◆ Yiqilib qattiq zarb yedim.

4 esk. matematikaga oid termin. Koʻpaytirish usuli, amali. ◆ Ikkini uchga zarb qilmoq. n ◆ Mexanizm ish unumini yuzga, mingga zarb urib yuboradi, de-gan gap rost ekan. U. Sarimsoqov, „Oltin kalit qoʻlimda“ .

5 mus. Cholgʻu asbobini chalganda kuch va ritm bilan torlarni chertish yoki doirani urish. ◆ Dutorchining zarbi yaxshi. n ◆ Uspenskiy oʻzbek muzikasining tabiatini bilar, oʻz asarlarida uning ohang, zarb va pardala-rining oʻziga xos intonatsiya hamda ritmi-kasini saqlab qola olardi. H. Nosirova, „Men oʻzbek qiziman“ .

Zarb etmoq (yoki qilmoq) 1) tanga-chaqa, pul, orden va shu kabilarni bosib chiqarmoq, chek-moq; 2) aks ettirmoq, aksini tushirmoq. ◆ Malika jang lavhalari zarb etilgan kumush qalqonni qoʻliga oldi. M. Mahmudov, „Mantu kuy izlab“ .

Antonimlari

ЗАРБ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

zarb
1 удар; сила; ◆ zarb bilan с маху; с силой; ◆ eshikni zarb bilan yopmoq с силой хлопнуть дверью; ◆ zarb yemoq получить ушиб; ◆ yiqilib qattiq zarb yedim я упал и сильно ушибся;
2 уст. чеканка (монеты);
3 уст. мат. умножение; ◆ zarb qilmoq 1) чеканить (монету) 2) умножать; помножить;
4 уст. муз., лит. ритм; ◆ 

• zarbi tez вспыльчивый, раздражительный; ◆ uning zarbi tez он вспыльчив, раздражителен; ◆ ogʻriqning zarbidan от сильной боли; ◆ tuni bilan tish ogʻrigʻining zarbiga chidayolmadim всю ночь я страдал от невыносимой зубной боли.