zirqiramoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

zir-qi-ra-moq

Etimologiyasi

ZIRQIRA- 'loʻqillab ogʻri—’. .. boshim ogʻrib, ta— nam zirhirab t u r i b d i (Sayid Ahmad). Bu feʼl eski oʻzbek tilida tebranishni ifodalovchi zïr tasvir soʻzining (КРС, 294) -(ï)q qoʻshimchasini olib kengaygan shaklidan —ïra qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan (КРС, 294); soʻngra a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (zïr + ïq = zïrïq) + ïra = zïrïqïra- > zirqirä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Toʻxtovsiz ogʻrib tur-moq, zirq-zirq qilib qaqshab ogʻrimoq, sirqiramoq. ◆ Yigitali tanho yulduzga ti-kilganicha ancha yotdi. Oyogʻining zirqirashch sal bosildi. T. Malik, „Ajab dunyo“ . ◆ Oʻng qoʻlim-ni koʻtara olmayman. Zirqirab ogʻriydi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ Bozorqul baʼzida chalopdan ichi quldurasa yoki kechasi suyaklari zirqira-sa ham choʻchib ketadi. A. Muxtor, „Chinor“ .

Yuragi zirqiramoq Ruhan ezilmoq, qiy-nalmoq; yuragi zirq-zirq ogʻrimoq. Domla Shomurodov eshik yonidagi kresloga oʻtirdi, esiga negadir yana kampiri tushib, yuragi zir-qirab ketdi. O. Yoqubov, Diyonat.

Antonimlari

ЗИРҚИРАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Feʼl

zirqiramoq

• Turkcha: zonklamak

Ruscha _ru

zirqiramoq
1 ныть, сильно болеть; butun badanim zirqirab ogʻriydi у меня сильно болит всё тело; oʻng qoʻlim zirqirab ogʻriyapti у меня сильно ноет правая рука;
2 перен. надоедать, приедаться; осточертеть; yuragim zirqiraydi мне надоело, приелось;
3: zirqirab qochmoq бежать, обращаться в бегство; dushman qoʻshinlari zirqirab qochdi вражеские войска обратились в бегство.