ajal

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

a-jal

Etimologiyasi

arab. – vaqt oraligʻi; belgili muddat;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Oʻlim payti, qazo vaqti; oʻlim. ◆ Dard boshqa, ajal boshqa. Maqol. ◆ Qoʻrqqanni ajal quvlar. Maqol.

Oʻz ajali bilan oʻlmoq Qazo vaqti yetib (boshqa sabablarsiz) oʻlmoq. ◆ Gulnorning oʻlimini ular gʻoyat sovuqqonlik bilan qarshilashga urindilar. Ular: -Gulnor oʻz ajalibilan oʻldi. Ajalga davo yoʻq, — deyishdi. Oybek, „Tanlangan asarlar.“

Ajal(i) yetmoq Oʻlim soati. qazosi yetmoq. ◆ Qirq yil qirgʻin boʻlsa, ajali yetgan oʻladi. Maqol. ◆ Ajal yetsa, jon ayrilar bu tandan. "Murodxon. " ◆ Jallodlar zulmida ogʻir kun koʻrdim. Yetmayin ajalim, qutulib qoldim. Rustam.

Ajal olsin (yoki tortsin, chaqirsin)! Andoza:qargʻ. Oʻlsin! Qurib ketsin!

Ajalidan besh kun burun Kuni bitmasdan, qazosi yetmasdan, bevaqt. ◆ Oʻgʻriar teshib, oldimga chiqqanlarida, nima qilar edim? ..Men ajalimdan besh kun burun oʻlar edim. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“

Ajal haydab kelgan ekan (yoki keldi) Biror joydan boshqa joyga borib, oʻsha yerda qazo topgan kishi haqida aytiladi. ◆ Ajal haydab keldi gulgun qoshima, Ketmassan qoʻlimdan bu zamon omon. "Shirin bilan Shakar".

Ajal toʻnini bichmoq Oʻldirishga shaylanmoq, oʻlimi hozirligini koʻrmoq. ◆ Ajal toʻnin bichib, minganman otga. "Goʻroʻgʻli". ◆ Yovga kirmay botir, dushman sanchmaydi, Yov boʻlmayin ajal toʻnin bichmaydi. "Yusuf va Ahmad".

Tarjimalari

Ruscha _ru

ajal
смертный час; смерть, кончина; ◆ ~ga davo yoʻq нет лекарства от смерти; ◆ oʻz ~i bilan oʻlmoq умереть своей смертью; ◆ uning ~i yetdi пришёл его смертный час, настал его конец; ◆ oʻyinchoqning ~i yetdi пришёл конец игрушке (т. е. ее сломали); Ajali yetmagan ekan, bela bechora sogʻ qoldi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Ему не суждено было умереть, бедный мальчик возвратился живым; ◆ ~ olsin seni! бран. чтоб тебе умереть (сгинуть)!; ◆ uni ~ tortdi, uni ~ chaqirdi пришла его смерть, он отправился на тот свет; ◆ uni ~ haydab kelgan ekan его пригнала сюда смерть, он приехал сюда за своей смертью (говорится о человеке, который куда-л, приехал и неожиданно там умер).