arzanda

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ar-zan-da

Etimologiyasi

ARZANDA Bu sifatdosh shakli ПРСda [ärzände] shaklida (15), ТжРСda arzanda shaklida (30) keltirilgan; oʻzbek tiliga tojik tilidagi shakli olingan (OʻTIL, I, 52). 'Qimmat boʻl-', 'loyik boʻl-’ maʼnolarini anglatadigan tojikcha arzidan feʼlining (ТжРС, 30) sifatdosh shakli boʻlib (arz+anda), ПРСda 'hakiqiy', 'maqbul', 'qiymatli' maʼnolarini (15), ТжРСda 'munosib', 'qiymatli' maʼnolarini (30), OʻTILda esa 'orzu qilib yetishgan farzand¹, 'hammadan ortik koʻrgan suyukli farzand' maʼnolarini anglatishi (52) aytilgan; demak, oʻzbek tilida leksik maʼno torayishi yuz bergan: faqat odamga nisbatan ishlatiladigan boʻlgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. iA^jjl — arziydigan, loyiq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Orzu qilib yetishgan yolgʻiz oʻgʻil yoki qiz. ◆ Besh yashar qizchasini chaqirib, u bolaga koʻrsatib: -Ana koʻrmaysanmi, bu qanday oppoq, doʻndiqcha! Mana shu mening birdan-bir arzandam, — dedi. S. Ayniy, „Esdaliklar“ .

Eng sevikli, erka oʻgʻil yoki qiz. ◆ Lutfiniso erining davlatidan mumkin qadar koʻproq qoʻporib, shu kenja, arzandasigasarf qilish uchun urinar, bu qizni katta shavkat va dabdaba bilan uzatishni orzu qilar edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Biror kishining hammadan ortiq koʻrgan suyukli kishisi, erkasi. ◆ Gulnorgaxudo berdi, u erka-arzanda xotin boʻlib, eriga suyalib, koʻngliga nima kelsa, shuni qiladi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Antonimlari

OʻTIL

Tarjimalari

Ruscha _ru

arzanda
1 дорогой, любимый (преимущественно о детях);
2 ирон. любимчик; любимица;
3 Арзанда (имя собств. женское).