Kontent qismiga oʻtish

atamoq

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

a-ta-moq

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

ATA- ’nom ber>-’. Yangi asaringizni nima deb atadingiz? Bu feʼl qadimgi turkiy tildagi ’ism’ maʼnosini anglatuvchi a:t otidan -a qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 199); oʻsha davrdayoq a: unlisi — ning choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (Devon, III, 267; DS, 66); oʻzbek tilida a unlilari ä unlilariga almashgan: a:t + a = a:ta- > ata- > ätä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]
  1. Nom bermoq, ot qoʻymoq, nomlamoq. ◆ Shundan beri odamlar koʻprikni „Xotin koʻprik“ deb atashadi. T. Ashurov, „Oq ot“
    ◆ Yusufbek hoji [Kumushni].. „farishta“ deb atamoqqa ham hozir edi. Abdulla Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“
  2. Deb tilga olmoq, yuritmoq; aytmoq. ◆ Bolalar uni [Tolibjonni] orqavarotdan Otquloq deyealar, oldida Ergash togʻa deb atashardi. Said Ahmad, „Jimjitlik“
    ◆ Axir, nima qilayotganini bshgmagan odamlarni kim deb atash kerak boʻlmasa? M. Mansurov, „Yombi“
  3. Tilga olmoq, aytmoq (kishi ismini). ◆ Xayriyatki, ismini atamadi, deb oʻyladi Yaxshiboyev, demak, hali umid borday. Murod Muhammad Doʻst, „Lolazor“ .
  4. Biror kishi, tarixiy voqea va shu kabilar uchun bagʻishlamoq, shunga moʻljallamoq. ◆ Ulugʻ bobokalonimiz xotirasiga atab amalga oshirilgan meʼmoriy ishlar bu bshshn tugab qolmaydi, albatta. Gazetadan .
    ◆ Oʻzbek oyimning qutidor, Oftob oyim va Oysha kampirga atab tiktirgan sarupolari ham bitdi. Abdulla Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
  5. din. ayn. bagʻishlamoq. ◆ Toleim qursin, deb yondim, kuydim. Folbinlarga bordim, azizavliyolarga nazr atadim. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
    ◆ Xudoyi ataganimizga bir yildan oshib qoldi. Neʼmat Aminov, „Qahqaha“ .
  6. yord. fl. vazifasida. Hisoblamoq, demoq. ◆ Mard ataymiz, kimki tursa ahdu paymon ustida.. Habibiy .

iz du^

Sinonimlari

[tahrirlash]

nomlamoq, yuritgan, deb atamoq, demoq

Antonimlari

[tahrirlash]

Tarjimalari

[tahrirlash]

OʻTIL

Feʼl

[tahrirlash]

atamoq atamoq

atamoq
1
именовать, называть; давать имя, давать название;
2 предназначать (для кого-чего-л.), посвящать (кому-чему-л.); gazeta Konstitutsiya kuniga atab chiqarilgan газета выпущена ко дню Конституции, посвящена дню Конституции;
3 рел. назначать, предназначать (что-л. как жертвоприношение).