bachkana

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bach-ka-na

Etimologiyasi

BACHKANA Bu sifat asli 'bola' maʼnosini anglatadigan tojikcha bacha otiga (ТжРС, 52) -(g)ona qoʻshimchasini (ТжРС, 542) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, bachagona va bachgona shakllariga ega (ПРС, 59); 'bolalar uchun', 'bolalarga xos' maʼnolarini anglatadi (ТжРС, 52). Oʻzbek tiliga forscha bachgona shakli tarkibidagi g tovushi k tovushiga, o tovushi a tovushiga admashtirib olingan. Oʻzbek tilida bu sifatning 'bolalarga xos' maʼnosi asosida 'yarashmaydigan' maʼnosi hosil boʻlgan (OʻTIL, I, 86), shundan bachkanalik oti yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. ■oKU; - bolalarcha, bo-lalarga xos

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 esk. Bolalar uchun moʻljallangan (ust-bosh, oyoq kiyim haqida).◆  Bach-kana maxei. n Hayitga narsa olishga ulgu-rolmaganlar chin arafa kechasi tipirchilab qolar.. kattayu kichigining farqiga bormay.. "mardona", "zaifona", "bachkana" kiyimlar-ni sotib olar edilar. M. Muhammadjonov, Turmush urinishlari.

2 koʻchma Yosh bolalarga xos boʻlgan, kat-talarga, katta yoshdagi kishilarga yarash-magan, kelishmaydigan.◆  Bachkana qiliqlar. Bachkana odam, n Habiba ukasining bachkana qiliqlariga gʻashi kelsayam, indamay qoʻyib berdi. Q. Kenja, Togʻ yoʻlida bir oqshom.◆  U oʻziga yarashmaydigan bachkana harakatlar qilar edi. "Mushtum".◆  -Xi-xi-xi, — bachkana kuldi chol. Oybek, Tanlangan asarlar.

3 koʻchma Bolalarcha mulohaza yuritilgan; qisqa oʻylangan; yuzaki, xom.◆  Bachkana asar. yaya◆  Jinoyatchilarning koʻpi.. bachkana ma-salalarustida shikoyat qiladilar. Gazetadan. ◆ Uhozirgi bir necha shoirlarning eski shaklda, bachkana mazmunli sheʼrlaridan misollar koʻrsatib, majlisni kuldirdi. Oybek, Nur qidirib.

4 Yarashmaydigan, moye kelmaydigan; soxta.◆  -Tavba. Buvnisa, \paranji\ bachkana koʻrinar ekan-a? — dedi. R. Fayziy, Choʻlga bahor keldi.◆  ..oʻzlari oʻralashib qolgan bachkana hissiyot va kechirmashrini yuksak graj-danlik pafosiga qarama-qarshi qoʻydilar. Gazetadan.

Antonimlari

БАЧКАНА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Ozarbayjoncha: hafif

Ruscha _ru

bachkana
1 уст. детский; ◆ ~ mahsi детские ичиги;
2 перен. несерьёзный, несолидный; детский, ребяческий, мальчишеский; ◆ ~ odam несолидный человек; человек, способный на ребяческие (детские) поступки; ◆ ~ qiliqlar ребяческие поступки, ребячество.